La Vénus noir ! L’istoir in krime kont l’imanité

5 novanm 2010, sanm Justin

Akout byin zistoir-la. Akoute kosa bann moun sivilizé l’Érop la nyabou fé. In ka an parmi d’ote. Momandoné, in pé té i kroi son momon l’avé kroiz avèk in sinz pou fé aèl. Apré sa mor, bann savan la disèk aèl pou konète lo fin mo.

L’istoir-la la komans l’ané 1789
In jènn fiy té i sorte l’Afrik di Sid. In jènn fiy noir, byin sir. Son mètr, in blan byin antandi, la promète amène aèl fé téat dann l’Erop. Dann l’Anglétèr épi dan la Frans. La lézann i rakont èl l’avé in kor in pé éspésyal. Touléka, bann déssin, in pé la fé, i amontr in moun konm sa. Konm téat, la komans par mète aèl dann in kaj pou amontr demoun. Kant èl té pa dann kaj, èl té dan bann bordèl pou lo mètr tir in maks larzan. Apré, kan li té fatigué, li la vann lo pov fanm in n’ot blan. L’èr-la l’amène aèl dan la Frans pou fé lo mèm roulman.

Bann savan i intérès son ka
Bann savan i intérès son ka, i déssine son kor déssi toute son koutir i anparl dann la bone sosyété. I diskite pou sèy amontr bann noir i apartyin in ras inféryèr par raport bann blan, pou zistifyé lésklavaz. Laz vinn-sink an, èl lé mor èk la tibèrkiloz épi la dépitasyon. Mèm èl té i vé pa, la done son kor in savan té i apèl Cuvier pou fé l’atopsi. Kan té fini, la pran son aryèr, son sèks, épi son éskélète, la mète sa dann zardin dé plant, dépi komansman disnévyèm syèk ziska l’ané 1974.

L’ané 2000, Mandéla la domann k’i rann ali son konpatriyot é la donn aèl in sépiltir dann son péi, dan la vil Lo Kap. Akoz rakonte in zistoir konm sa ? Pars, sanm pou moin, sé listoir i krime kont l’imanité.

NB : Abdellatif Kechiche la fé in film déssi so zistoir-la. Lo film i apèl "La Venus noire". Son nom : Sartjee Baartman.

Justin


Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus