
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
19 zanvié 2010, sanm
Haïti, sa in péi mizèr pou vréman. Katrovin-pour-san son popilasyon i viv dan la mizèr noir. Bann famiy i mète zot zanfan pou fé zésklav pou bann rish. Bann pov i fé galète la bou pou pa mor d’fain... bann marshandiz inporté la rouine bann prodiksyon l’agrikiltir... arzoute èk sa, la natir la pa pran pityé pou zot : siklone par dsi siklone, tranblomann tèr zordi. Lo pov péi lé ankor plis atèr k’atèr, ankor plis dann fon k’le fon.
Mé souvan dé foi, karapat i monte déssi tété bèf mèg, bèf mal soigné. Mal soigné ? Oui, pars déssi la finisyon dizuityèm syèk, sa té in koloni rish, vèy pa koman. Mé kan bann zésklav la révolté, kan la kass z’ot shène épi kan zot la déklar azot lib épi lo péi indépandan... bann péi kolonyal la déside fé pèy azot pou an avoir gingn z’ot libèrté.
L’ané 1825, lo roi la Frans la déside obliz lo péi pèy in bèl bébète l’amann*... Toute bann péi kolonyal la tonm déssi li. Aprésa, li la konète la diktatir, l’okipasyon amérikène, koudéta par dsi koudéta… siklone ossi. Bann z’Étazini la karsèr lo péi**. Par dé foi la mète Titide prézidan, par dé foi la ranvèrs son pouvoir. Zordi, bann gran péi i vèrs z’ot gro pléré déssi Haïti, larm krokodil ! I promète si, i promète la. Promès soular, promès i tyinbo pa zamé.
NB
*150.000 francs en or, plis vin milyar dollar koméla.
**Bann z’Étazini la okip lo péi dépi 1918 ziska 1935.
***Jean Bertrand Aristide.
Justin
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)