La trète interdi, mé la trète klandèstin i kontinyé !

Lésklavaz aboli, mé li la kontionyé kant mèm pou in pé !

16 séptanm 2021, sanm Justin

Mézami, mon bande dalone-dalon, zordi mi vé anparl avèk zot dsi lésklavaz issi shé nou. Lé possib, zot va d’mandé pou kossa zordi 16 séktanb ni anparl de sa. Néna d’ote date nou lé abityé anparl lésklavaz mé pa zordi. Mé final de konte pliss la moityé noute listoir la spass dsou lo rézime lésklavaz, alor ni pé anparl zordi. Akoz pa ?

Si mi anparl sa, sé pars dopi dë zour mwin la lire in lartik dsi lésklavaz dann noute péi épi mwin la gingn lokazyon suiv in lésplikassyon par vidéo… Par l’fète, kossa mi vé dir azot dsi sète afèr-la ? Sak mi vé dire azot i porte sinploman dsi la finission la trète bande moune é dsi la finission lésklavaz pou vréman.aprésa ni pé koze d’otshoze mé pou zordi nou va kontante anou avèk dë poin-la

Promyé poin dsi la trète : lané 1815 Napoléon Lanprèr bande franssé la désside arète avèk la trète-pa avèk lésklavaz – pars bonpé péi l’érope l’avé désside mète la trète bande z’umin or la loi : myé vo tar ké zamé, mé si i rogarde dann son loi, lire in n’afèr shokan : li done lotorizassion bande konpagni la fé la trète pou vande zot « produi »-in drol nom pou d’moune. Konm koi larzan la pwin lodèr, la pwin santiman… Arzoute èk sa la trète klandèstin la kontinyé ankor in bon koupe de tan.

Dézyèm poin :20 désanm 1848 lésklavaz lé aboli la Rényon mé sa la pa arète toutsuite. In pé blan la parti dann l’afrik l’ashté d’moune avèk bande trafikan, la libère azot épi la fé sign banna kontra l’angajman. Mé arivé issi dann bande gran bitassyon la trète banna konm téi trète zésklav – Zot statu, angajé, zote vi sète bande zésklav – é sa la dure par-la trante zané

Mi arète la, pou linstan, mé lé sir nou va anparl de sa kansréti an suivan sak in lékonomist i apèl Ho Quang la ékri épi i di la dsi.

NB lé pa défandu fé zot prope roshèrch, Lé mèm konséyé.

Padport20 décembre

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus