Lété inn foi, zanvyé 1971, l’etanazi bande shien dann Diégo Garcia.

6 mai 2023, par Justin

Mézami, dsi la tèr, an parmi bande péi néna la répitassion imanitèr,alé oir k’lé zot lé konsidéré konm péi barbar. Lé z ‘inn lé soi-dizan sivilizé, d’ote lé karéman sovaz,konsidéré konm bébète .An parmi bande péi i di sivilizé néna l’oksidan é an parmi La Grand’Bretagn- nou v’apèl langlétèr, épi lé Zétazini so gran péi démokratik la si tèlman malmène bande pèp dsi la tèr dopi plizyèr dizène z’ané.

In konsidérassyon konmsa i rézist pa si wi koné moindroman in pé listoir lo mond koméla dizon dopi 1945, é si wi suiv laktyalité o zour lo zour é si wi intérèss vréman sak de péi-la la fé. Laba dann péi Chagos dann zané 60-1960- ni rotrouv lé dé, Langlétèr épi lé Zétazini. Laba langlétèr la rash bannzil Chagos dsou l’otorité l’il Moriss, ala domande Zétazini téi vé fé laba lo pli gran baz militèr zot néna dann péi zétranzé.

Zétazini l’avé désside i fo tir dann chagos toute sak i jène é anparmi sak i jène l’avé lo pèp shagossien é pou komanssé la désside fé tyé lo bande shien. Nou lé dann moi d’zanvyé 1971, bande zamérikin lé déza fine arivé é zot gouvèrnèr sir plass sé in militèr i apèl White .Dann Diégo in santène chagossien i rofiz alé é lo komandan i konvok azot é i di azot : « Bande militèr –amérikin biensir !- i pé pa rèst dann in landroi néna lo shien ;i fo zot i anpoizone zot shien ! »

Bande chagossien lé an kolèr : zot lé pa kontan pars i domande azot alé, kite zot péi, é zour-la i domande azot tyé zot shien é sa zot i vé pa. Komandan White i pé pa siporte in rofi konmsa, i pé pa siporte in rézistanss konmsala é li donn lo nové l’administratèr Molinet kinz zour pou fini avèk bande shien demoune Diégo. Mi koné pa kissa la done l’idé rante bande zanglétèr, bande zétazinien ou sansa Molinet li mèm, mé la désside atir lo bande shien dann lo kalorifèr .

In kalorifèr ? sa i ansèrv pou fé sèke la noi d’koko .Molinet i shèrch toute kalité gateri pou atir lo shien épi kan lo bande shien lé pri dann gob, i fèrm toute bande zouvèrtir épi i mète tiyo d’éshapman bande kamion pou larg lo gaz brilé épi touf lo bande zanimo. L’afèr i marsh san pour san é Marcèl Moulinet va vante ali pou sa é komandan White lété tré satisfé léfikassité lo pyèz monté. Kinz zour apré l’avé pi okin shien chagossien dann Diégo.

Mézami mi anparl azot de gran péi démokratik, de gran péi sivilizé é d’sak zot la fé dann moi d’zanvyé l’ané 1971, dann bannzil Chagos é pli sirman dann Diégo Garcia. Sa sé in n’afèr koni é la poin pèrsone pou dédi in l’évènman konmsa.

Pou médité, sirtou kan ni koné sak l’ariv apré... a bon antandèr, salu.


Signaler un contenu

Un message, un commentaire ?


Témoignages - 80e année

La pès kabo

5 juillet, par Christian Fontaine

Kan i ariv Novanm-Désanm-Zanvié, domoun i réziste pi ek la salèr. Zène-zan i mars dann somin, zène-fi i roul an dékolté ; sétaki i rod in manir po (…)


+ Lus