Lisé otélyé La Renésans : in danzéré ar-bisèr ! in danzéré résidivis !

27 févrié 2013, sanm Justin

L’ané pasé déza, provizèr Lisé otélyé La Renésans, la fine fé romark ali konm in moun i vé pa i amontr kréol lang réjyonal dann Lisé otélyé. Mi koné pa si zot i ansouvien mé lo ga l’avé désid fé arèt in éstaz pou in amontrèr la lang kréol an plin dann milyé, mèm si lo l’éstaz lété otorizé. Sa lété l’ané dèrnyèr é in bann zaktèr kiltirel, z’asosyasion, profésèr l’avé manifèsté. Ala li arkomans sèt ané, ala k’li ar-bis.

Konm li l’avé bézoin bann z’èr dann d’ot matyèr, ala k’li désid par li mèm, fé pass in domann dovan konsèy d’administrasyon, pou ranplas bann zèr kréol par in n’ot matyèr. Demoun la komans réklamé ankor in kou mé so kou isi li té désidé pa sédé, ziska ké la protèstasyon i ranfors. L’èr-la li désid arèt son mouvman é i paré li la di : « li la pèrd in batay, li la pa pèrd la guèr ! » . A sipozé li la di sa, konm li lé provizèr é mi sipoz li koné listoir son péi, mi sipoz li koné sé zénéral De gaulle la di lo fraz mé marké an o la, dann in sélèb diskour : « La Frans la pèrd in batay mé èl la pa pèrd la guèr ! » . Si li la fé sa par ékspré, li doi konète ki lété zénéral De Gaulle é kont kisa li la fé la guèr. Mi pans, li koné bien l’ènmi lété lo réjime nazi dann l’Almagn. Mé li koné lidéolozi nazi lété in lidéolozi rasis. La pa bézoin in gran disèrtasion pou konète sa ! Mi vé pa ète rapid dann mon rézoneman, mé sanm pou moin, i fo li fé in pé atansion dsi son manyèr trète nout lang matèrnel épi nout kiltir.

Moin pèrsonèl, mi pans désèrtin moun i vé pa i mète kréol dann lékol, sé pars zot i pans nout lang é nout kiltir rényonèz lé infèryèr par raport d’ot lang épi d’ot kiltir. Sak i pans konmsa, i étone pa moin, zot i kalkil, mète lo kréol dann lékol sé abès lékol. Mète nout lang matèrnel dann lékol sé abès lékol. Solman lo problèm sé ké la majorité d’moun La Rényon i pans pa konmsa. Lo problèm sé ké l’édikasion nasyonal i baz pa dsi in pansé konmsa. Lo problèm ankor sé ké d’apré la konstitisyon La Frans, lo kréol rényoné i fé parti bann lang réjyonal La Frans... In moun si li koné pa, li mète ali o kouran ! Si li koné é malgré sa, li fé son posib pou bord nout lang kréol rényonèz kan mèm, li port in gran responsabilité... In zour ou in n’ot, mi pans i fo zot i rann kont dovan tribinal.

An atandan, pou nout par, i fo ni obli pa nout lang kréol, nana poin arienk zami dann lédikasyon nasyonal. I fo pa ni obli Lisé otélyé La Renésans, nana in danzéré ar-bisèr, in danzéré résidivis. 

Justin


Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus