
C’était un 30 juin
30 juin, par1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
Zistoir pou rakonte dsi galé :
10 avril 2021, sanm
L’avé inn foi pou inn bone foi in jenn garson téi apèl Mamadou. Son famiy épi li-minm ossi téi vé aprann lir épi ékrir mé l’avé poin pèrsone dann vilaz té i vienbou aprann ali sak li téi vé aprann. Son famiy la konsèye ali kite son vilaz pou alé loin mèm dann in n’ot péi ousa l’avé in vyé pèrsone kaziman in savan té i fé l’amontrèr pou toute marmaye téi vé aprann lé shoz pars dann tan mi di azot l’avé poin lékol piblik, l’avé poin lékol privé non pli. Arienk déssèrtènn pèrsone in pé kalifyé téi vé bien fé l’amontrèr pou marmaye épi pou bann jenn.
L’avé inn foi, pou inn bone foi, méssyé lo foi, la manz son foi avèk in grinn d’sèl.
Kan li la konète lir bien konmkifo épi ékrir galman, kontan d’li li la di li rotourn dann son vilaz. Lo vyé savan amontrèr la di ali, li pé rotourn shé li, si sak li la aprann i sifi pou li. Mé rotourn shé li, lé loin é lé pa si fasil ké sa fé toussa shomin a pyé mé li la fé a l’alé, li pé fé o rotour. Mé oila, anparmi lo bann marmaye son lékol l’avé in jéni, domi-moun, domi-léspri é la di ali, kaziman invizib pou in èye demoun. Lo marmaye jéni la di ali :
« Nou lé dalon nout dë ou.konm ou i rotourn dann out vilaz, m’a done aou in méssaz pou aporte pou mon paran é m’a transporte aou dann out vilaz pli vif ké léklèr. Ti koné pa kissa mi lé, mé mwin mi koné kissa ou lé pars aou avèk mwin nou lé né dann mèm landroi. Nou, bann jeni ni koné azot bann zimin, mé zot, bannzimin zot i koné pa nou, bann jéni, é si nou ni gingn oir azot, zot bann zimin zot gingn pa oir anou.. Kan ou sar fine ariv out landroi, mète la bag an arzan-la dsi out doi é ou va vnir abou oir bann jéni épi zot vilaz. Si wi tir sa dsi out doi, sansa si wi pèrd ali wi gingn ar pi oir bann jéni é nout vilaz va disparète konmsi li l’avé zamé égzisté. Astèr assiz dsi out tapi, fèrm out zyé é m’a transporte aou. Mamadou la bien akoute ali, li la bien fèrm son zyé, épi in pti guiguine lo tan li té fine ariv dann son vilaz konm si li lété dann in mazigador.
Landomin matin Mamadou la mète la bag dsi son doi é li la vi bann jéni, zot band kaz, toute zot laktivité é li la parti rand in vizite la famiy son kamarade é li la di azot :.
« Lo zéni zot paran i fé dir azot bonzour épi i di azot li kontinyé son zétide dann péi li la parti, in provinss péi Sénégal.
— La famiye la domand ali : « Oussa i lé nout zanfan ? pou kossa li lé pa la avèk ou ? »
— li la réponde : « zot zanfan la di li néna ankor in ta zafèr pou aprann avèk lo savan é kan li sar fine aprann in bonpé li va rotourn dann zot vilaz ».
— A ! lo bann paran la di, nout zanfan i aprann bien li va réissi dan la vi Mamadou akoz ou la pa rèss laba pou aprann bonpé zafèr. Mamadou la répond, téi falé mi rotourn mon vilaz mé pétète in zour m’a rotourné.
Mon zistoir la pankor fini-samdi proshin zot va lir la suite.
1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
10 000 citoyennes et citoyens – paysans, scientifiques, médecins et victimes – se sont mobilisés dans plus de 60 villes en France pour alerter sur (…)
La Réunion fait partie des régions françaises les plus touchées par les conséquences sanitaires, sociales et judiciaires de la consommation (…)
Médam zé Méssyé, la sossyété zot i ansouvien lo tan l’avé lo pou. Sa té in problèm pou zabitan noute péi pars pou-la sa i grate la tète, é i rann (…)
Les députés ont inscrit dans la loi un premier objectif d’atteindre « 87,5% » du Smic dès le 1er janvier 2026, tout en assurant de « prioriser le (…)
« Nous préparons actuellement une grande conférence sociale rassemblant responsables politiques, économistes et partenaires sociaux, pour tracer (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)