Lo bèr, l’arzann lo bèr épi lo kalinaz la krémyèr tout an mèm tan ?

16 octob 2017, sanm Justin

Sépa si zot I rapèl in zour Misèl Rocard, promyé minis dann tan Mittérrand la vni La Rényon dann in sityasionn pèlmélaz inkroiyab. Si tèlman, olèrk pran son l’oto pou vni la proféktir li la koup par santyé si tèlman i paré li l’avé pèr pou son po, son kapital lo pli présyé pou li. Aprésa, kan li la koz dann télé, konm li l’avé ankor lo trouyomète o maksimome li la di :

« I pé pa an avoir lo bèr, l’arzann lo bèr épi lo favèr la krémyèr an mèm tan »

Pou mon par moin la tienbo dé-troi romark par rapor lof raz istorik la : promyé, kan in moun lé pa o pouvoir, li pé fèr sanblan li lé dakor avèk ou. Mishèl Rocar té in gran z’ami nout parti kan li lété pa o pouvoir, inn foi o pouvoir lé shoz laté pi parèye.L’intéré sipèryèr La Frans kolonyal sansa néokolonyal la pa in kréyon déyèr l’orèye, dizon la pa négosyab.

Dézyèm romak sanm pou moin : kan ou lé dann nor l’ékoitèr, ou lé dann nor l’ékoitèr, mé kan ou lé dann sid ébin ou lé dann sid é la pa ditou lo mèm lozik. Ou i pé z’ète in gran progrésis kan ou lé dann l’égzagone, mé ou i pé vni in gran kolonyal kan ou i débark isi La Rényon épi dann d’ot konféti l’anpir.

Mi pouré mèm fé in troizyèm romark : toulmoun lé égal, sa lé bien vré mé nana désèrtin lé pli égal ké d’ot. Si nou ni di lé nésésèr donn kréol travaye sir plas, nana sak i di sé kant mèm la mèr patri k’i donn l’arzan é konm zot lé pli pré la mèr patri sé zot i doizète sèrvi an promyé mèm si l’anploi lé rar konm korn lapin, mèm si nana demoun isi lé kapab zoué lo rol konm k’i fo.

Boudikont, la pa pars a popré dé tyèr marshandiz ni ashté i sort dan La Frans égzagonal, la pa pars lo sistèm kolonyal épi néo i pass son tan a lanspèk nout prodiksyon intèryèr, la pa pars la bank i koné pa nou tro, ké ni doi réklam lo droi travaye dann nout l’androi - I fo kant mèm pa trik avèk lo droi répiblikin é lo droi répiblikin louk li di ? Li lé étidyé pour.

Rocard té d’gosh sa non ? Mitterrand galman ? Konm Hollande, épi d’ot ankor. Giscard lété d’droite sa ? Chirac osi, épi Sarkozy, Sa lé bien vré mé lo pasaz la lign l’ékoitèr sa sé in loi i grate pa lo korpyon avèk... Mé konm moin la di azot, sak té vré avan-yèr, sak té vré yèr é si lé ankor vré domin. Zantiy kolonizé épi néo, alon méfyé sirtou dann in péi é in sosyété bann figaro i mank pa.

NB zot i koné figaro, Sé lo ga la trayi bann révolté Sin-Lé épi la gingn an rékonpans in karo la tèr dann sirk Silaos d’apré sak i di.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus