
Hommage à la femme de Bruny PAYET
1er juillet, parLa section PCR du Port apprend avec une profonde tristesse le décès de Nadia PAYET, ancienne déléguée syndicale CGTR. Militante engagée et (…)
1 séptanm 2017, sanm
Pou kosa mi anparl ankor in kou lo fran CFA ? Pars pou moin sa in moiyin pou anpèsh in bonpé péi L’Afrik dévlopé. Pars, tout sak i vant lo gran kèr La Frans i pouré dévir par koté lo fran CFA pou bien konprann in manyèr domine in péi, artir ali son moné épi, dizon tir dann son min in zoutiy pou dévlop son souvrènté.
Koman fran-la l’arivé ? Kisa la invant in n’afèr konmsa, konm tik-tak pou domine l’ékonomi désèrtin péi ? Kèl modèl zot la suiv ? Kèl modèl ? Dèrnyé ké styon lé bien sinp. Kan l’Almagn Hitler la okip La Frans avèk son l’armé, bann z’alman nazi la désid mète la moné bann fransé-lo fran, par l’fète - sou la koup la bank bann z’alman. Si tèlman ké kan La Frans té i fé lo komèrs, kisoi la vant sharbon, lo fèr épi bann produi son l’indistri, sé lo trézor alman ké lé gagnan. I apèl sa lo nazism l’arzan. Tout bann z’opérasyon La Frans téi fé téi raport bann z’alman an promyé.
In zour l’almagn la gingn in raklé é l’èr-la bann fransé la kalkil koman i fo fèr pou gingn in bon moné dsi lo travaye bann z’afrikin. L’Afrik oksidantal fransèz, épi L’Afrik ékouatoryal fransèz. Troi gran pèrsonaz tout fransé, la déside fé lo fran Cfa : l’avé Degol, l’avé Pléven, l’avé galman Soustèl. Zot la désid fé troi bank santarl L’Afrik épi ansèrv so troi bank-la pou grosi lo pla La Frans. In péi L’Afrik i vann in gran kantité produi : lo shèk i sav trézor piblik fransé é trézor piblik i rann sa bann péi L’Afrik an « moné d’sinz » zot i pé mèm pa fé sak zot i déside ansanm.
Zordi moné-la, banna i inprime sa dann la vil Chamalière épi i fé pèye bann péi L’Afrlk pri for. Tout fason La Frans i bénéfisyé bann z’opérasyon-omoins sinkant pour san défoi mèm plis. Ala koman bann gran fransé la pran modèl dsi l’ésploitasyon bann z’alman épi i tir la tar dopi in bonpé d’zané dsi bann péi L’Afrik nana lo fran CFA avèk in tik-tak bann nazi la fé par zot mèm.
Final de kont, lo fran CFA i rann pa srvis l’onèr La Frans, mèm plito lo kontrèr .
La section PCR du Port apprend avec une profonde tristesse le décès de Nadia PAYET, ancienne déléguée syndicale CGTR. Militante engagée et (…)
C’est avec tristesse que nous apprenons le décès de Nadia Payet, veuve de notre camarade Bruny Payet. Témoignages adresse ses condoléances à (…)
Mézami zot i koné lo kozman k’i di konmsa : « la loi sé lékspréssyon la volonté zénéral. ».Poitan défoi ou lé a’dmandé kossa i lé oziss volonté (…)
Face à l’urgence de la situation de la maltraitance animale à La Réunion, l’association CIANA a lancé un appel aux décideurs, afin de "travailler (…)
Mézami,médam, zé méssyé , la sossyété, lé pa toulézour wi gingn in bon akèye. Défoi oui, défoi non, sirtou dann in sossyété wi koné pa bien lo (…)
Cinq mois après le lancement du plan « Anti-bandes », composante majeure du plan d’action départemental de restauration de la sécurité au (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)
Une fois de plus, des femmes sont la cible d’une forme de violence lâche, insidieuse et profondément inquiétante : les attaques à la seringue dans (…)