Lo krime kont in profésèr, kan bann zinosan i pèye avèk zot san pou tout la shène la kilpabilité

20 octob 2020, sanm Justin

Mézami, domin dan La Frans i sava fé in gran sérémoni nasyonal pou lo profésèr istoir asasiné. Son nom : Samuel Paty. Ousa li téi fé lékol : dann in vil i apèl Conflans sainte Honorine. Pou kosa li lété asasiné ? La répons lé dir pou doné.

Biensir i pé touzour dir li l’amontr dann in klass in portré gaskoné lo profète Mahomet é in lékip zintégris la fé in konplo pou done ali la mor. Mé i pé di galman li lété dann son rol vi ké néna in prosé sé zour isi dsi lo bann krime kont bann zoinalist in zoinal gaskonèr i apèl charlie Hebdo. Ala sak i pé dir, mé tyé in moun pou sa ? Demoun normal dann in l’éta normal i pé pa konprann bann krime konmsa.

I pé dir galman dsi la tèr, dann tout péi, néna krime é bann krime lé pa zoli mi pé asir azot. Ekout sinploman la radio, sansa alé dsi l’internet, zot va oir i pass pa d’zour, pa d’somenn san ké d’moun san défans i fé asasine azot : mizilman par isi, boudist par laba, krétien l’ot koté, san rolijyon.I pé an avoir konm l’inprésyon la barbari la ropran son plass in pé partou dsi la tèr.

Mé la pa ninport ékèl barbari, in barbari poussé, in barbari ankourazé souvan défoi par bann sèrvis éspésyal, épar bann grann puisans apré fé la guèr sokrète inn avèk l’ot. Dann la Syrie mi rapèl bien lé z’inn épi lé zot, la fé sa é mèm la ankouraz bann zintégris sort dann La frans, L’anglétèr épi d’ot péi pou alé fé in soidizan guèr sint dann l’Irak épi la Syri. Néna ziska rényoné la angaz azot dann guèr-la, néna in pé la gingn la mor sansa la sort laba pou rotourn dann la frans pou tyé d’moun an barbari.

Lo pli pir ladan demoun néna arien a oir dann trikmardaz-la i gingn la mor : in profésèr par isi, in polisyé par-la, kliyan magazin l’ot koté, in kantité d’moun apré vèye in spéktak sansa in fé d’artifis. Alor : kisa l’otèr ? Lo bra sansa la tète. Sak la fé lo krime sansa sak la roganizé sansa ankor bann sèrvis la form bann konbatan al-Khaïda é d’ot ? In zinn marmaye tchéchène, sansa son l’antouraz, sansa sak la vouli sinploman agass la Russie épi mète ali dann train lo térorism.
Ni pé arète la épi pa poz anou késtyon dsi la shène bann kilpabilité. Ni pé pinn in pé tout an blan é d’ot tout an noir. Mé domaz bann zinosan i pèye avèk zot san pou tout la shène la kilpabilité, dann bann guèr i pé apèl sa guèr dan l’onbr souvan défoi avèk in l’ènmi invizib, sansa avèk plizyèr vizaz.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus