
C’était un 30 juin
30 juin, par1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
In zistoir pou rakont dsi galé
25 zwiyé 2020, sanm
Mé zami, mèrkrodi pasé moin la rakont azot koman lo jenn om la vann lo ségnèr son kok gagné an éritaz, in mèr poul épi in tralé ti-kok, ti-poul, dann lo péi demoun té oblijé alé rode solèye bor d’mèr lo gran matin, in kok, in mèr poul épi in takon kok èk poul. Konmsa gran matin, kan kok i shant solèye i lèv, an gro boul dofé dsi l’orizon. Moin la di azot osi lo jenn om la rotourn son péi a shoval épi abiyé konm in prins avèk in panyé lor lo ségnèr l’avé promète ali épi la doné. Ni pé dir ala in l’éritaz bien négosyé.
L’avé inn foi pou inn bone foi, mésyé lo foi la manz son foi èk in grinn sèl
Lo dézyèm garson, son tour, la mète ali an shomin. Li la parti loin, loin mèm. Li l’ariv dann in péi in pé étonan. Dann péi-la li la parti oir bannn zabitan é li la dmann azot in l’androi pou dormi. Banna la di ali oui, mé la di ali : fé antansyon mon zanfan, kan la nuite i tonm néna in kantité pti zanimo i ronz tout zafèr, i atak bann marshandiz, épi néna arien pou fèr pou arète azot. Si tèlman banna lé monstré. Lo jenn om la kalkil in kou épi li la di : « Mésyé zé Dam, la sosyété, inkyète pa, moin néna sak i fo pou korij bann zanimo-la, vi k’moin néna dan mon lidé ké sa sé in bann ra épi in bann souri é mon shat va domine azot ».
Lo marmaye l’ariv dann promyé magazin, li la trap son shate dann son sak é sète-la la komans détrui lo ra li, souri li, gro konm pti. In néstan in kantité kadav té ranvèrsé in pé partou dann lo magazin. Aprésa li l’amenn lo shat dann in dézyèm magazin pou lo mèm rézilta. Dann In soiré mèm épi la komans détrui lo bann ra épi souri é in bonpé sak la rèss an vi, la mète lé voil pou kite landroi zot téi lé si tèlman lo shat téi fé pèr azot… Demoun lété kontan é zot la di lo jenn om i fo li oi zot Ségnèr konmsa i ariv in l’aranjman pou lèss lo shat dan lo péi. Konmsa mèm landomin matin lo jenn om l’ariv dovan in gayar shato - shato lo ségnèr.
Kriké ! Kraké ! Kriké Mésyé ! Kraké Madam !
Lo ségnèr la di avèk li : « Alor jenn om ! I prétan ou néna in zanimo pou détrui bann zanimo i ronj, i détrui tout marshandiz, i infèst an ou isi dann péi. Moin mèm isi kan moin lé a tab lo bann gro i vien pass la ké dann mon pla la soup, épi lo bann pti i fouy lo trou dann mon bann sak lo grin. Mi yèmré oir ali a l’èv ! » ;
Lo jenn om la tir son shate dann son sak épi lo shate la komans la shass ; Li la tyé, li la tyé, li la tyé. Talèr o moins san kadav lété fané partou atèr. Lo ségnèr la di : « Vann amoin sa jenn om ! ». Lo jenn om la réponn : « Dakor si ou i done amoin in milé avèk in shajman d’lor. »
Lo ségnèr la kalkil in kou : « Moin lé dakor, mé i fo ou i done amoin in fémèl lo shat é sirtou i fo pa mi lé tamann, é i fo l o bann ti - lo bann ti la pèr va gagné-lé opérasyonèm. ». Lo jenn om i rotourn dann son péi épi li gingn in fémèl shat pou in pti pri é li artourn oir lé ségnèr. Lo tan pou satisfèr bann kondisyon, é oila li lé parti avèk in sharjman d’lor dsi in milé é anplis li l é sapé konm in milor. Ala in l’éritaz drolman bien négosyé.
Troizyèm morso la fini, morso samdi 25 zilyète – mèrkrodi k’i vien nou va oir katriyèm morso.
1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
10 000 citoyennes et citoyens – paysans, scientifiques, médecins et victimes – se sont mobilisés dans plus de 60 villes en France pour alerter sur (…)
La Réunion fait partie des régions françaises les plus touchées par les conséquences sanitaires, sociales et judiciaires de la consommation (…)
Médam zé Méssyé, la sossyété zot i ansouvien lo tan l’avé lo pou. Sa té in problèm pou zabitan noute péi pars pou-la sa i grate la tète, é i rann (…)
Les députés ont inscrit dans la loi un premier objectif d’atteindre « 87,5% » du Smic dès le 1er janvier 2026, tout en assurant de « prioriser le (…)
« Nous préparons actuellement une grande conférence sociale rassemblant responsables politiques, économistes et partenaires sociaux, pour tracer (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)
Une fois de plus, des femmes sont la cible d’une forme de violence lâche, insidieuse et profondément inquiétante : les attaques à la seringue dans (…)