Lo tan la réprésyon : Fé koz bann z’ansien, zot va oir !

18 octob 2012, sanm Justin

M’a rakont azot in zistoir dann tan la réprésyon. Dann tan-la, l’avé près poin solisyon pou fé zétid sipèryèr La Rényon. Té i falé pran l’aviyon pou alé la France. Pou sa, té i fo ou nana la bours : l’avé mèm dé kalité la bours, plis pré d’onèr. L’avé bours nasyonal, té i fo féla domann l’État, l’avé bours départmantal, té i fo fé la domann départman. An prinsip bann zétidyan té i gingn lé dé bours. Mi di, an prinsip, pars in pé té i gingn solman in bours, bours nasyonal. Sa té vré pou sak la famiy lé kominis... Moin lé sir zot i pans moin l’apré rakont in bob. Poitan lé vré. Mi pé dir azot sa an konésans de koz pars sa l’ariv amoin, l’ariv mon frèr épi in n’ot frèr. Na inn la pass par maye, konm i di sa/pou kosa ? Sa mi koné pa. Biensir sa la pa anpèsh anou étidyé, é la pa anpèsh anou gingn nout diplom. Pa dann boit boniks, mé bien konm ki fo.

Pou kosa mi di sa zordi. Pars mi sort lir dann zournal, Konsèy réjyonal la arkomans sak li la fé l’ané dèrnyèr, pars li pans inn dé sizé la roshèch lé pa tro katolik. L’èr-la, mèm si le komité zékspèr la trouv lo kandida lé bon, zot la tras in kroi dsi son nom. Mèm si lo kandida té in pé zis-zis, la donn ali son bours. Konm koi, la kouyonis lé kaziman intanporèl. Zistoir moin la rakonté i dat in pé vi k’sa l’éspas l’ané 1961. Sak i ariv bann jenn i vé fé la roshèrch, sa sé l’ané 2012, sinkant dé z’ané apré ; listoir sé in pokomansman pèrpétyèl. La kouyonis na pi d’fin.

La mi parl pou zétidyan mé na in tan sa lété vré pou gingn vann légim dann bazar, pou gingn in réparasyon déga siklone, pou gingn in travay, mèm pou rèss dsi la tèr gro blan... Mi antan, par isi par la-ba, la réprésyon la rokomansé, dann tèl méri, dann tèl koléktivité, dann tèl asosyasion é mi domann amoin si lo tan lontan i rovien, si i fo pa roganiz la rézistans kont l’inzistis. Pars, m’a di azot franshman, mi souète pa pèrsone roviv bann z’ané mon jénès, z’ané la réprésyon, z’ané la frode, z’ané linzistis, z’ané la prizon pou sak té i rézist. Z’ané si ou té kominis ou té i gingn pa la kominion ni léstrèm onksyon. Sak i kroi mi égzazèr, é bin fé koz bann z’ansien. Apré mark sa par ékri.

 Justin 


Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus