
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Paré pou éklèr nout shomin d’ rézistanss
19 désanm 2020, sanm
Médam zé méssyé, la sosyété, Dan nout péi l’ésklavaz té aboli lo 20 désanm 1848. Si ni konte bien sa i fé san soisant douzan sa l’arivé. 172 zan, sa i fé bonpé d’tan sa. Bin alor pou kossa i anparl ankor dsa. Pou kossa i anparl de sa konm in évènman l’arivé na poin lontan : konm k’i diré yèr, sansa avan-yèr, mé antouléka la plipar d’moun nout péi la pa obliye in n’afèr konmsa.
I fo dir nou la viv a popré san soisant kinz zané dsou lo règn lésklavaz é nout pèp laté si tèlman marké dann son shèr par in l’évènman konmsa ké sa sé in n’afèr marké avèk l’ankr indélébil dann nout mémoir. Poitan déssèrtin la bien ésèye éfass in n’afèr konmsa : in pé la vouli sa i dovien la fète létshi.d’ot é mi vé parl Sinskibilion in pé pliss téi pran zour-la pou zot. I fo dir dann tan-la déssèrtin la vouli éfass nout listoir konplètman dann nout majinasyon, dann nout mémoir popilèr..
Zordi ni pé dir la koup la manké, é zot la pa gagné é si zot la pa gagné la pa ditou pars zot la pa éséyé. Fransh vérité si ou i ariv a éfass listoir d’i n pèp dann son tète, dann son konsyans, i pé dir ou i pé mèm rèye ali dsi la kart di mond...Pou kossa zot la pa gagné ? Alé oir zot l’avé avèk zot tout la fors zot mashine ladministrasyon , zot lékol kolonyal, sansa néo kolonyal, épi zot la donn azot tout lo moiyin k’i fo pou atind zot bit.Zot bite :dépèrsonaliz bann rényoné, koup azot dé zot lidantité, transform La Rényon an pti koinn France. Nou la pass pré, mi panss mé nou la pa sikonbé.
Zot i panss pa banna noré pu gagné ? zot i panss pa banna noré pi fé pass anou dann la moulinette kolonyal épi néokolonyal.In zé d’anfan pou inn vièye é grann puissans konm La frans. Mé i fo kroir sak i ini nout pèp té pli for ké sak i diviz ali. Alor kissa ni doi nout viktoir ?. Nout parti kominiss rényoné parti d’la rézistans dopi li lé éné l’ané 1959. Bann mouvman kiltirèl avèk tout zot zidé-é kom mwin la lir somenn issi dann nout zoinal bann zidé sé dé zarm.Bann pèsonalité promyé plan, bann zékrivin épi bann zartist...ép bann ti kolon,in miryad ti kolon an rézistans, épi armé par nout lang kréol rényonèz.
Néna dé foi nou la santi lo van lo boulé pass an siflan koté nout zorèye. Néna dé foi nou la panss nou lété fouti, nou lété pèrdu, mé nou la rolové é mi panss nou va rolèv ankor. Mé si nou la pliyé dsou la sharj bann kolonyal, néokolonyal nou la rodrèssé. Mé zami, l’abolisyon lésklavaz sa sé nout poto fanal an plin dannmilyé nout listoir é r=tou lo tan lo vin désanm sar pou nou la date ni koné éni rokoné zordi nout pèp va dobout, shak foi k’i fo li va doboute énout poto fanal vin désanm 1848 va kontinyé éklèr nout shomin.
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)