
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
4 zanvié 2021, sanm
Mézami mwin néna dovan mwin in pti liv nout parti la fé parète é ladan néna son bann proposissyon pou tir nout péi dann malizé. Lo nom liv-la : « Il de la Réunion, pour un nouveau contrat social » … Zot i koné la pa promyé foi dopi 1959-date nésanss nout parti - PCR i propoz dé shoz sèryé pou garanti nout l’avnir bien konm k’i fo…
Mi di in pé o azar : plan de survie (ané 1975), plan pou l’économie lo dévlopman durable épi l’environnement (EDDE), plan réjyonal pou lo dévlopman kan Paul Vergès lété prézidan la réjyon, vinn-sink propozisyon pou La Rényon é néna d’ot mi sava pa drèss kabaré tèr-la, pars mwin la poin tousala dsi disk dir mon mémoir..
Toussa pou dir nout parti, son bann dirizan, son bann militan, son bann konpagnon d’rout la touzour soussyé l’avnir nout péi.
An parmi lo bann zidé néna sète i port in bonpé nom : tazantan i trouv sa dsou lo nom l’autosifizans alimantèr, tazantan sou l’nom lotonomi alimantèr, tazantan i apèl sa la sékirité alimantèr mé boudikont mi pans tout i sava dann mèm diréksyon, tout néna in mèm préokipassyon, sé garanti r l’avnir nout popilasyon kan néna in kou dir dan l’èr, mé pa solman-galman pou garantir nout péi in l’aprovisyoneman norman an boir é an manzé.
Pé s’fèr in pé va panss nout diréksyonn travaye la pa klassik, la pa tradissyonèl. Ok ! Mé mi pans apré avoir bingn tout in vi dann kiltir-la sa lé drolman éfikass.
In promyé zafèr ni pé dir, in promyé késtyon ni poz anou : Lotonomi alimantèr-produi nout manzé boir par nou mèm-sa lé nésséssèr sa ? Biensir lé néssésèr. I fo pa kont dsi baton tonton pou travèrs la rivyèr. Ni pé pa baz dsi La franss, dsi l’érop pou ranpli nout gard-manzé ? Zot i konpran bien lé riské fèr in n’afèr konmsa… Zordi néna la kovid, proshène foi nora koué, La guèr, in nouvo pandémi sansa d’ot tablatir la pankormarké dann nout programmé lé bien la an ménass dsi nout tète.
Alon rogard dann diréksyon nout l’avnir ! Si ni oi pa bann bèl – bèl niyaz noir, apré groupé dsi lorizon, sa i vé dir nout linète la pi bon..i fo shanj azot.
In dézyèm zafèr ni pé dir : si ni pans nou la bézoin so l’otonomi alimantèr, konm moin la mark an-o la, ni doi poz anou késtyon dsi son fézabilité : lé possib lé pa possib trap sa ? Lé possib sansa lé pa possib ? Pou moin lé possib assir la baz nout prodiksyon par nou mèm. Sèryèzman nou lé ankapassité pou fé sa. Mé kèl kalité prodiksyon ? Antansyon ni vé pa in prodiksyon lo ta, mé in prodiksyon bon kalité, épi bien divèrsifyé : lo tan manz patate avèk la po mi pans s lé déyèr nou. Sa lé pan out l’avnir, sa i apartien nout passé.
Astèr ni pé di omoins alon batir lo $okle nout prodiksyon pou bien boir é manzé. Omoinss lésansyèl si ni gingn pa fé tout san pour san.
(la pankor fini-la suite pou domin)
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)