Manzé tradisyonèl : Sa lé vayan sa kant mèm !

13 zanvié 2012, sanm Justin

Kisa rantre nou i koné bann z’il Marquises ? Bien sir, sak i èm lo shantèr Jacques Brel, vi k’li la pass in bon koup de tan la-ba avan li lé mor, épi bann télé la pa mank fé roportaz dsi son vi dann bann z’il-la. Biensir ankor, sak i èm la zéografi, épi la konésans bann pèp... Vantyèr-soir, moin la tonm par azar dsi in l’émisyon télé té i anparl lé Marquises. Dizon, in l’émisyon dokimantèr avèk pou guidé Christian Carambeu, in zouar foutbal bien koni, in marmay la kour Nouvèl Kalédoni. In l’émisyon intérésan pars té i rogard pa lo péi avèk lo zyé touris, mé avèk lo zyé d’moun i vé konèt lo péi an profondèr.
Té i parl in ta z’afèr. In l’égzanp ? La médsine tradisyonèl, la mizik, la dans, la rolijyon banna. L’avé in l’atlyé dan la natir pou konèt la manyèr manzé tradisyonèl. In ga té apré ésplik bann marmay koman i fé manzé dan l’androi zot tout lé éné. Mi ansouvien pi tro lo nom, mé sak mi rapèl bien sak lo boug té i di. Li té i di konmsa, pou prépar manjé-la, la pa bézoin alé dann grann sirfas. La pa bézoin gaspiy l’arzan vi k’nana tout dan la natir. Li té i di osi, la pa bézoin gaspiy l’arzan pou ashté bann marshandiz i sort an déor, pars, konm li di bann marmay, si i sava ashèt tout pou kui manjé, zot lé riskab rès pov tout zot vi.
L’èr-la, mi pans mon péi La Rényon. Dovan mon zyé, mi oi in gran défilé kadi. Kréol konm moin, èk tout marshandiz i sort déor, i vann shèr vèy pa koman, é dann mon kèr, moin té i pans, si demoun i fé konmsa, moin lé sir zot posh sar plate é an vîtes, é pou toultan.
Ouukilé nout bann kari tradisyonèl ? Okilé nout patate épi nout manyok bouyi ? Oukilé nout fri-a-pin ? Oukilé nout manyèr kui manjé san tro fé dépans ? Sa lé vayan sa kant mèm !

Justin


Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus