
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
23 août 2019, par
Zot ignor pa in minis lédikasyon nasyonal i sort pass La Rényon. Mi pans, zot konm moin, nou la dmann dann nout kèr kosa bononm-la i vien fé isi shé nou. Kosa i vien gardé. Kosa i intérès ali an nou. Pou kosa mi di sa ? Pars mi souvien in onm politik-in salté mi profèr di azot-in sèrtin Clémenceau téi di konmsa : « La gèr sé in n’afèr tro inportan pou konfyé sa bann militèr ». Mi pé dir galman, l’instriksyon sé in n’afèr tro inportan pou konfyé sa in minis lédikasyon nasyonal in gouv èrnman lé laba l’ot koté la mèr é k’i koné mèm pan ou an blan sansa an noir.
Mi san déza d’isi in pé i sava dir amoin : Akoz ou i di sa ? Akoz ou i fé pa konfyans lékol La Répiblik ? Kosa k’i ansèrv an avoir in minis si demoun i pans li lé pli danzéré, ké itil ? Kosa li va fé si li okip pa lédikasyon bann marmaye ? Si mi di azot, zot va konète. Mi pans zot i koné patoi-la pars de tou tan kréol i di sa. Solman mi pé anparl azot lékol kolonyal é lékol o sèrvis bann moun néna lo pourkoi. Mi pé parl azot sa épi tout bann lite bann kominis rényoné i amenn dopi soisantan dsi késtyon-la, konm dési in kantité késtyon.
Mi pé dir azot kant mèm dopi dé tan é dé tan, parti kominis i okip késtyon lédikasyon é mèm li la fine fé avans désèrtin poin lé intérésan pou nou : zot i oi, zordi i parl lo kréol rényoné épi lékol ébin figir azot sa i fé soisantan ni parl sa, dann nout parti. Arzout ankor in kantité prinsip bann kominis la fine sité dopi lontan. Konm koué par ébzanp ? Konm lité kont l’alyénasion par lédikasyon. Zordi mi vé arète tèrla épi dir azot kèl program, moin pèrsonèl, pétète galman mon bann kamarad ni èmré. Ni èmré in program mi pé apèl ali « aprann mon péi ».
Sa lé inportan sa pars aprann son péi sé aprann son listoir, son zéografi, son mantalité, son filozofi, son kiltir popilèr é sirtou aprann tousala dann la lang kréol rényonèz. Aprann mon péi sé aprann koman li lé éné, kosa li la konète, son bo tan épi son mové tan. Aprann mon péi sé rofiz l’alyénasion… Sa sé mon méyèr program. Mé konète mon péi sé konète galman bann péi nou lé anparmi dann loséan indien é oplis nou va konète azot, oplis nou sar klèr avèk zot épi oplis nou sar klèr avèk nou mèm..
In bon program sa Baya !
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)