Mézami, néna toute dann la natir ! Mète kate tire siss sa i aprann pa dann katéshiss

13 zwiyé 2021, sanm Justin

Mézami, demoune-la li émite lo kréatère-la natir si zot i vé – mé li lé loin d’ète mèm nivo. Pou kossa mi di azot sa ? Zégzanpe i mank pa.

Alon oir inn i apèl la tèr pou lo plantaze. Momandoné l’ome savan épi kapitalist la di, done ali troi zéléman épi la tèr konm matyèr morte sinpe supor, matyèr inerte. Done ali lazote, laside fosforik, la potasse, lèss ali arzoute ankor inndé zoligo-éléman. L’assé pou li nouri la popilassion antyèr é myé ké la tèr natirèl siouplé. Poitan dan la tère néna pliss in milyar bande mikro-organism é toussa i kolabore, i travaye ansanm, mèm défoi i bataye lé zinn avèk lé zote é lo réilta sé k’la nyabou nouri l’imanité é dopi lontan. Néna dé san mil zané nou lé dsi la tère, obliye pa ! Mé ala ké son pti pé d’zéléman la komanss anpoizone lo milyar mikro-organism la komanss détrui azot é lo kék zéléman i komanss fé pityé par rapor a noute momon la natir.

In n’ote légzanpe : li la di li lé kapabe ranplass bann produi natirèl par bande produi sintétik son prope konpozission. Son filozofi la di ali, la vanille i vo arienk san lo vaniline, mé la pa bézoin la vaniye natirèl pou gingn sa : inn-dé zéprouvete, le sho, lo froi, pliss inn-dé konpozan k’i sorte dann pétrol sansa dann sharbon, ala li lé parti pou ranplass la vanille tro shèr, tro long pou fé, toussa ziss pou done in pé lo gou bonbon avèk gato, ziss pou fé lo sik vaniyé é li la aroze limanité avèk son bande pti sassé. Edmond, o poto !

Aprésa li la invanté, invanté, invanté bande batri pou téléfone portab loto éléktrik é toute sak i s’ansui nikèl, kadmium épi d’ote métal i fini an iome sa néna partou, san fin, inépuizab. é bon marshé siouplé. Mé oila li panss si sa i fini in zour, kossa va fé ? Ala bande savan l’otriche i travaye dsi la vanille bourbon, ala ké zot i trouv dodan sak i fo pou fé marsh téléfone portab-anpliss avèk in gou d’vaniye ! Zot i domande si sa i sa san bon dann sak demoune. Mé i fo ni koze ansanm rante kate zyé dsi la vaniye, in plante ékstra.

Mézami néna toute dann la natur é mèm dé shoz nou la pankor trouvé é anpliss li lé ronouvlab. Mé in sèl zafèr la poin, sé larzan valèr dé valèr pou lo sistème kapitaliss : mète kate tire siss sa i amontr pa dann katéshiss.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus