
Hommage à la femme de Bruny PAYET
1er juillet, parLa section PCR du Port apprend avec une profonde tristesse le décès de Nadia PAYET, ancienne déléguée syndicale CGTR. Militante engagée et (…)
8 novanm 2011
Bann z’ansien, moin lé sir-é-sèrtin, i souvien promyé kongré Parti kominis rényoné. Sa té i tonm l’ané 1959, é kongré-la té i éspas dann Por. Dann tan-la, l’avé poin tro la modèrnité, é shak délégué, kan li té i rant pou pran son plas, té i gingn in pti broshir avèk lo bann tèz, donk lo bann z’idé prinsipal té i sava diskité ; kosa l’avé la-dan ? Mi ansouvien konm si lété yèr, pars mon papa, konm tout militan, l’avé gingn son liv épi li l’a amène sa la kaz lo soir lo promyé zour ; biensir, té i anparl l’otonomi ! Sa lété in rovandikasyon inportan pou tir anou dann kolonyalis pir é dir. Mé l’avé poin arienk sa. L’avé galman in modékri dsi nout l’istoir, dsi nout kiltir épi d’ot z’afèr inportan ankor.
Té i anparl l’istoir ? Oui, té i parl sa dann in tan té i falé pa, pars lété, konm k’i diré, in krime kont sa mazésté la patri fransèz — par l’fète, in krime lèz mazésté. Si ou lé Fransé, donk ou i pé an avoir in sèl l’istoir, sé l’istoir la Frans. Dann tan-la, té i falé pa di "listoir La Rényon". Té i falé pa non pli di ou lé Rényoné ; sirtou, alé pa di la lang kréol. La lang kréol lété in patoi, la kiltir rényonèz té in folklor. Dann tan-la, lété konm sa. Mazine in pé, in zour bann sosyalis la fé in parti, zot la apèl "Parti sosyalis ile de La Réunion". Té pi in péi avèk son l’istoir, son kiltir, son lang, son l’ékonomi, lété solman in bout la tèr dan l’oséan Indien, porte-klé in péi té i apèl la Frans. Sa i apèl l’alyénasion, é sanm pou moin, na poin in n’ote mo pou di sa.
Donkalor, dann liv, moin la anparl an-o-la, té i di l’istoir La Rényon. Pa solman l’istoir gro blan, mé l’istoir bann ti kolon : bann blan pov té i apèl bann blan kiwi, bann z’ésklav é bann déporté par la trète, té i anparl bann z’angazis épi bann z’angazé, bann prolétèr té i travay dsi lo trin, sansa dann por, dann karo kann, épi dan l’izine, épi lé zot l’androi ankor. Té i parl bann z’ésklav ! Lé normal vi k’nou la viv plis la moityé nout l’istoir dann in sistèm konm sa. Té i anparl pa bann z’ésklav solman an pityé, mé an rézistan. Mi jur, sé dann liv-la moin la trouv bann gran nom, bann gran shèf maron. Mi jur, sé dann liv-la, promyé foi, moin la lir sa.
Justin
La section PCR du Port apprend avec une profonde tristesse le décès de Nadia PAYET, ancienne déléguée syndicale CGTR. Militante engagée et (…)
C’est avec tristesse que nous apprenons le décès de Nadia Payet, veuve de notre camarade Bruny Payet. Témoignages adresse ses condoléances à (…)
Mézami zot i koné lo kozman k’i di konmsa : « la loi sé lékspréssyon la volonté zénéral. ».Poitan défoi ou lé a’dmandé kossa i lé oziss volonté (…)
Face à l’urgence de la situation de la maltraitance animale à La Réunion, l’association CIANA a lancé un appel aux décideurs, afin de "travailler (…)
Mézami,médam, zé méssyé , la sossyété, lé pa toulézour wi gingn in bon akèye. Défoi oui, défoi non, sirtou dann in sossyété wi koné pa bien lo (…)
Cinq mois après le lancement du plan « Anti-bandes », composante majeure du plan d’action départemental de restauration de la sécurité au (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)
Une fois de plus, des femmes sont la cible d’une forme de violence lâche, insidieuse et profondément inquiétante : les attaques à la seringue dans (…)
Bann modékri andann forom
8 novanm 2011, 12:47, sanm yable0
bin don’ anou in léstré ou in kopi liv-la, nou gayin lir ... si nana ankor.