Mové nouvèl dsi lo manioc : Vré new sansa fake new ?

18 févrié, sanm Justin

Mézami mi sorte lir dann in revu syantifik in lartik dsi troi produi in bonpé dmoune i manj é tazantan néna inn i arète dsi karo pars néna poizon dodan : inn sé in sanpignon vénéné, l’ote sé lo poisson-globe. Mi diré sa i rossanm in poisson mwin la vi étan jenn Sin-lé é bann péshèr i apèl sa pistig. Lo troizyèm banna i anparl é pa in poisson vénéné, ni in shanpignon, mé lo manioc sinploman.

Mi yèmré bien anparkl azot manioc pou plizyèr rézon : inn pars mon papa dann tan li té pankor kapote l’ote koté gtéi plante manioc kissoi pou zanimo, kissoi konm gouté pou nou son bann zanfan, kissoi pou son bann zoinalyé kan travay el’avé poin.

Fitintan étan jenn mwin la parti f émon zétide an Franss é kan la di kissa i vé fè in léspozé dsi manioc mwin la di mwin lé dakor é lé shoz la plito bien spassé sof momandoné kan lo proféssèz la di manioc la i fo rape ali dann lo é mète a séshé. Mwin téi koné pa téi fé konmsa dann L’afrik é mwin la di, non, lé pa vré. Manioc sé in bon nouritir é dopi lontan mi manz sa san k’i ariv amwin a tonb malade. Donk lo fam téi di a é mwin téi di B, lo fanm téi B é mwin téi di A — sé dir si nou la shoke in pé.

Dizon sa lé préskri koméla pars néna in ta d’zané ksa la éspassé mé wala dann lo rovi syantifik mi lir dann manioc néna in trik i apèl glycoside é sa i pé transform an syanur é sa lé pa bon pou la santé.

Zordi zot i koné dann L’érope i plante par raporte lo fésho in bonpé plante i slorte dann bann péi tropikal ; l’ote zour mwin la anparl azot zavoka é biento, a s’ki paré, dann pourtour la méditérané i sava plante zavoka an poundyak é pétésporte sa dann bann mpéi tropikal. Dann la Sardègne L’érope i ankouraz bann sardénoi plante zanana konmsa lé possib pran noute marshé laba dann L’érope.

Mi di an mwin mèm akoz i plante pa manioc laba dann L’érope. Pétète zour-la lo manyok v’arète anpoizone demoune. Antouléka in rovi syantifik i pé sèye fé la démonstrassion. Akoz pa ? Bin si banna i désside vann anou zot manioc apré ké nou lé fine arash la n’ote-pars i anpoizoneré… i pé fèr in n’aafèr konmsa. Sou form vré new, sansa fake new.

A bon antandèr salu !

Justin

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus