Na modèrnité é modèrnité, inn é l’ot la pa mèm shoz !

13 out 2014, sanm Justin

Matant Zélida la ékrir Justin :

Mon shèr nové, mon spès salté, rouj-de-fon dovan l’éternité. Na in pé d’tan mi suiv azot é konm di lo kont I diré bien zot i vé ramenn La Rényon dann tan la marine a voil, dann tan l’om dé kavèrn si zot i vé bien. Pou kosa mi di sa ? Pars i rosanm zot lé kont l’angré, zot lé kont lo lézèrban, zot lé kont bann z’insèktisid, zot i di pa zot lé kont l’irigasyon mé près,é poitan sé sa k’i donn anou zoli légime zoli frui,,. sé sa k’i done anou in rannman 75 tone kann l’éktar. Si lé pa vré ! Si mi manti, koup mon bra lo san i singn pa. Pou kosa zot lé kont la modèrnité konmsa ? Sa i rapèl amoin in famiy dann tan la gèr 39-45 é mèm in pé apré. Té in famiy pov mèm ! Out momon avèk out papa la bien konète banna… Té i di zot non épizapré té i razout "mizèr" intel-mizèr : mésyé mizèr, madam mizèr, zanfan mizèr, étsétéra la ké lo ra... ébin, sa téi plant arienk mayi, magnok, ék poi. Kan téi fé in rékolt, téi arplant tout suit lo mèm z’afèr. Lo pli joli-fasonn parlé !-té lo magnok, kan téi arash in pyé téi pik in boi mèm l’androi. Si tèlman ké lo magnok té fine ariv shéti, par-la la grosèr mon gro doi d’min, dizon in gro sosis Strasbourg. Alé azot kontinyé konmsa, sé sa k’i atann anou si lo mond lé asé yonkou pou rant dann zot pano. Tok ! Pran sa pou toi !

Justin la fé pou répons :

Mon vyé matant k’i koz touzour la boush rouvèr. Moin osi mi suiv aou dépi kék z’ané.Mi pé dir, moin lé près pa dakor san-pour-san avèk ou… Dabor lé pa bien korèk krétik bann moun mizèr pars si zot lé konmsa, la plipar d’tan zot la pa domann zot mové déstin. Lé vré mon momon avèk mon papa la bien konète azot é si mi tronp pa la pa arienk in foi famiy-la l’avé bézoin in dépanaz é demoun téi ède azot in pti pé, mé bon kèr. Mé la pa pou sa i fo rir d’zot ! Astèr, kan ou i di bann rouj lé kont la modèrnité ou i vé dir zot lé kont sak té la modèrnité fi-t’in tan : la modèrnité dé-pasé, kan téi mète l’angré san konté, kan téi aroz san port atansion l’igrométri, kan té a la mod pratik arienk la monokiltir, kan téi rotourn la tèr vant an l’èr donk téi mète lo pli bon désou é lo pli mèg anlèr, kan téi konsidèr la tèr konm in matyèr inèrt té i fo bour ali ziska la gèl sak i fo pou grandi bann plant, fètilizan li, l’angré li, l’inséktisid li, lézèrban li é tout lo tranbleman. Té i pran mèm pa kont l’éshofmann klima... Sa la modèrnité sa matant ? Non sa la pa la modèrnité, sa sé lo gaspiyaj nout patrimoine. Lo vré modèrnité matant, dann l’agrikiltir sé in manyèr kiltivé k’i détrui pa nout patrimoine, k’i réspèk nout natir, é an mèm tan k’i ranpli lo boujarron bann demoun. Anplis ké sa, in l’agrikiltir k’i mète anou dann shomin lo dévlopman dirab. Ou i oi matant, nana modèrnité é modèrnité, é lé dé la pa la mèm shoz. Tok ! Pran sa pou ou !

Justin

NB Lans inn pik ! Pik, sa in mo -kisoi in vèrb, kisoi in non, kisoi in l’adzéktif- sa lé bien anploiyé dann la lang kréol. Si zot i vé alé oir sa dann diksyonèr Alain Armand, sansa dann diksyonèr Daniel Honoré. Fé travay zot koko, mète an mouvman zot diksyonèr intèryèr, koz èk kamarad. Sa in bon tik-tak kont Alzaymèr. Ni artrouv !

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus