Ni désid par nou mèm sansa néna bann désidèr an koulis – bann tirèr d’fil ?

14 zwin 2019, sanm Justin

Yèr avèk avan yèr moin la parl désèrtènn shoz é moin la pèr mal fé konprann amoin-moin la pèr ? Sinploman pou kozé - pars in pé i pé poz késtyon. Zot i pé dir si sé demoun shé nou la nyabou kal bann bon projé, donk sé nou lé résponsab é pa sak ni apèl sistèm kolonyal. Donk sistèm kolonyal sansa néo sé in rèv, in mazinasyon, in kozman i ropoz dsi arien, in zistoir pou fé koz la boush rouvèr..
Pou kosa mi di sa ? Pars in pé i pans sèryèzman nou lé dann in sistème avèk la désantralizasyon, nou lé an kapasité fé sak ni vé é si ni fé pa sé pars nou lé konmsa, nou lé konm shoniy dann frui é sé nou mèm lo papiyon, lo shoniy épi lo rézilta sa i done dsi lo frui.

In pé i pé di : kosa l’ariv Justin zordi ? Pou kosa li fé konm léskorpyon dann danzé : li pik son tète pou li tyé ali. Pou kosa li fé konmsi nou-pèp rényoné - nou lé résponsab nout prop malèr épi nout prop bonèr. Donk si i ariv anou sak i ariv anou, sé par nou mèm. Si ni vé bone shoz pou nout péi épi nout pèp nou na ka fé bone shoz ! Si ni vé movèz shoz pou nout péi, nou na ka fé movèz shoz mé kisa i vé movèz shoz pou son péi !
Astèr mi pran in ka : sète l’otonomi énèrzétik. Nou téi doi trap sa l’ané ki vien, mé ni trap ar pa sa é pétète ni trap ar pa. Vik nou la ran voye sa kalann grèk ! Dann tan nout parti lété i partaz lo pouvoir réjyonal l’avé in bonpé projé pou alé dann la diréksyon l’otonomi énèrzétik. L’avé bann projé téi baz dsi solèye, dsi lo van, dsi la mèr, dsi d’lo, dsi la biomass, dsi volkan épi tout kalité lénèrzi ni apèl prop. Donkalor bouké lénèrzi inn azouté avèk l’ot épi avèk l’ot téi doi amenn anou l’androi ni vé alé : fé nout lénèrzi par nou mèm, pou nou mèm donk lotonomi dann l’énèrzi.

Kosa la spassé ? Nout parti épi son bann zalyé dan n tan-la, l’ané 2010 lété bordé par bann zéléktèr. Par bann zéléktèr sansa par sak la tir bann fisèl é la déplas zot maryonète par dsi dovan la sène. Alon bien kakilé ! Bann zéléktèr té i pans zot lété mète de zot. Zot téi pans bann zétamazor parizien sa i konsèrn pa zot. Konm bann sosyété kolonyal i konsèrn pa zot ! konm bann promèsss travaye i konsèrn pa zot. Alé dormi don !
Kisoi dann la droite, kisoi dann parti sosyalis, kisoi dann bann sosyété kolonyal néna sak la tir bann fisèl é sak la bouz-bouz par dovan la sène é biensir zot la bouz dann in sans té pa bon pou nou. Alor lé ga, mi invite azot rofléshi, fé travaye zot koko é pétète zot va shanj d’avi dsi sak ni pé fé pou nou, é sak ni pé pa-lo sistèm nou lé mayé dodan – sistèm kolonya l sansa néo konm zot i vé.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus