
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
26 mé 2012, sanm
Sépa si zot i koné in sèrtin Jadav Payeng ? La pa in gran prézidan ! La pa in gro rishar ! Zis in pti kolon, i viv la-ba dan l’Inn, dan la valé in flèv, mé in pti kolon la fé dé shoz inkroiyab. Koman sa la komansé ? In zour, lo flèv la arzèt dsi in ban la sab in kantité sèrpann lo. Solèy la shofé é tout sèrpan la krévé. Lo boug té dézolé ; li la mazine si l’avé pyéd’boi, la tèr, in pé l’imidité, bann serpan nora pa krévé.
L’èr-la, li la parti oir gouvèrnèr l’androi épi li la domann si li pé plant pyéd’boi. Banna la fé ali pou répons, son tèt la pa bon, pars arien i pous pa dann in ban la sab ; konm li antèt, banna la fini par di ali, plant kalimé banbou si li vé. Lo boug la di : "Lé bon ! Sa mèm mi sava planté !". An pliské sa, li l’amèn fourmi rouz pou èd ali rofé la tèr. Banbou la pous an poundyak, i falé oir. L’èr-la li ropar oir gouvèrnèr, li di lo boug konm de koi banbou la bien pousé. Li domann si li pé plant d’ot kalité pyéd’boi. Konm li antèt, banna i lès ali. Pyéd’boi i pous bien vèy pa koman, avèk bann lyane, bann plant tout kalité : lo van l’aport bann grin, épi zoizo l’aport la somans dan son fyant. La fini par kouv 550 éktar, in foré planté èk son dé min.
Aprésa, tout kalité zanimo an danzé la vni dan foré-la : bann rinoséros, bann tig roiyal, bann z’éléfan, épi d’ot é d’ot ankor ; L’ané 2008, lo minis l’Agrikiltir la antann parl foré-la é li la vni oir. Kroi amoin, li té kroir pa son dé zyé. Mèm lo résponsab bann foré l’arèt bèt. L’èr-la, demoun la vni shèrch manzé dan lo foré ; in pé la fé zot kaz. La vi la arpran lo dési... Astèr-la, bann domoun, bann gro z’animo té i déranj azot, la rod tyé lo bann gro zanimo. Jadav la pas dovan épi li la di, komans par tyé amoin ! Demoun té i vé pa alé ziska-la. Astèr-la, li la asplik lo moun kosa li la fé an trant zané, koman li l’ariv fé pous la foré. Ziska zordi, demoun la lès ali, son foré épi son bann z’animo trankil.
Zot i kroi lo péi la dékor ali, la done ali konm in zarboutan lo patrimoine ? Zot i kroi li sé in éro nasyonal ? Ditou Baya. Kan i parl dé li dann zournal, i di li sé in pèrsonaz insolit. Sré bien si l’avé in bonpé pèrsonaz insolit konm sa ! Mèm isi noré bézoin moun insolit konmsa.
Justin
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)