« Ognon » sansa z’ « oignon » ? « Nénufar » sansa « nénufar » ? Lé konpliké pou fèr sinp !

5 févrié 2016, sanm Justin

Mi koné pa si zot i rapèl fi-t’in tan la-ba, dann La Frans, bann-la lé désid sinplifyé l’ortograf fransé. La fé tout in gran diskisyon pou sa : bann suiss, avèk bann bèlj, épi bann kanadien é d’ot ankor, an parmi bann péi la frankofoni, la donn la min épi la fé in réform : la modifyé lo fasonn ékrir 2400 bann mo, la modifyé osi bann z’akor lo partisip pasé, la diminyé lo nonm do ka i mète l’aksan sirkonflèks épi d’ot z’afèr ankor . Si sa i intérès azot, zot i pé oir sa dsi l’internet pars lo minis l’édikasyon nasyonal la désid fé rant sa dann bann liv l’ékol moi d’séktanm.

Moin lé sir in pé va domandé pou kosa Justin l’apré mète son kiyèr sal dann marmit i kui pa pou li. Lé vré, moin pèrsonèl moin la poin arien pou pèrd ni pou gagné la-dan mé sa i fé pans amoin kékshoz. Kosa ? Lo manyèr ékri dann la lang kréol la Rényon. La fé in manyèr l’ané 1976, l’a fé in manyèr l’ané 1977, in n’ot l’ané 1984, épi la fé ankor l’ortograf Tangol. Ou i parl si shak foi bann z’advèrsèr nout l’ékritir la agoniz anou, pars zot i vé lo kréol étimolozik… Inn sort z’anbrokal la lang san tienbo kont lo l’aprantisaz la léktir épi l’ékritir, san tienbo kont galman bann moun i ékri fonnkèr épi shanté dann lo lang kréol La Rényon, san kas la tète pou bann kréolofone in pé partou dsi la tèr.

Ankor inn-dé mo pou dir si la sinplifyé l’ortograf mé la pa rann sa obligatoir dan La Frans pars bann kriyèr d’nuit la mète a kriyé pou dir zot i vé pa in réform konmsa, pou dir zot i vé gard lo l’ortograf z’ot aryèr-aryèr-gran papa. Alor lo vyé avèk lo nèv i viv inn koté l’ot é sa i fé bate la lang in bonpé d’moun. Alor i ékri « ognon » osinonsa « oignon », « nénufar » sansa « nénuphar ». Dsi kèl i, dsi lèl u, i mète lo shapo ? Konm de koi, lé konpliké pou fèr sinp . Fransh vérité !

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus