Pans solman pli d’van, obliy sak lé an aryèr ! Sa i ansèrv pa arien

30 désanm 2017, sanm Justin

Si mi konpran kosa désèrtin i vé dir : sak la spass avan sa i kont pa, i fo rogard domin é mèm apré, pars na arienk sa k’i kont. Sak l’ariv yèr, lé fine pasé dépasé trépasé é na poin pou kass la tète avèk sa. Lo pasé, sé lo pasé, mé avèk sa, konm i di, i pous pa sharyo.

Dan sé kondisyon i fo siprime l’istoir ! An touléka si i siprime pa li total kapital, i fo triye in pé d’dan sak i fé pa tro mal. I pé mèm aranz ali in pé, dizon réviz ali. Vi ké lo révizyonis, isi La Rényon épi dann tout koloni, sé konm k’i diré moné kourant… Lo pli inportan i rès pou in pé ak i vien dovan, san tro parl sak i sort déyèr pars sak i sort déyèr sé la kouyonad san pour san.

Poitan néna in provèrb afriin i di konmsa : si ou i koné pa ousa ou i doi alé, agard ousa ou i sort é sa va bien ède aou. Sa sé in késtyon inportan pars li poz pou bann pèp in droi d’baz : an avoir in l’istoir, an avoir lo droi aprann ali ép an avoir lo droi konète ali.

Fitintan, désèrtin té i vé ni gnor lo vin désanm, épi fé avèk date la, la fète létchi. Sinploman pou fé gnor anou l’ésklavaz épi son l’abolisyon konm la trète bann noir épi son l’abolisyon. M’a dir azot moin lété shoké kan l’égliz katolik la déside mète la fète in bienéré o zour nout fète l’abolisyon.… Mi koné sa sé a in n’afèr k’i fé konmsa, é la pa mète la fète frèr Skubilion lo zour nout fète vin désanm. Avèk lo tan, mi pans l’avé poin in mové l’intansyon dan sète afèr la.

Mé kosa m’a dir azot ? Zour la lété konmsi i pik in kouto dann mon do. La pa ké moin nana kékshoz kont frèr Skubiyon ! La pa ké moin téi gnor l’égliz laté fine shanj pa mal. Mé lé konmsa é pa otroman, kan in n’afèr i f mal aou, li fé mal aou.

Pou fini, m’a anparl in pé sak i apèl la libèrté métisse. Mi pans zot la fine antann parlé d’sa. M’a dir azot obliye nout fète kaf, obli nout fète la libèrté, pou parl la libèrté métisse, mi san sa konm in tra izon par raport sak tout nout z’ansète la sibi. Konm k’i diré in nouvo fète létshi és’kiz amoin sa in kari poi amèr i konvien pa moin.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus