Papyé pou détruir, pou détruir nout réalité, pou anpèsh anou réklam nout pasé pou armèt ali anlèr !!

21 décembre 2011, par Justin

Vin désanm, moin la parti oir in fime dsi la révolt Sin-Lé. In fime valab, mi pé dir azot, i port dsi in révolt z’ésklav, dan l’ané 1811. Bann z’ésklav Sin-Lé épi lé z’alantour l’avé désid profit bann z’Anglé té okip lo péi pou révolté, kas zot shèn, pou vni lib, é pétèt osi — mé sèt-la, moin lé pa bien sir ! — pou proklam zot répiblik, konm dann tan l’ané 1791, la-ba dann Sin-Doming. Bann révolté Sin-Lé l’avé zot shèf. Lo pli prinsipal té i nonm Elie, z’ésklav dsi propriyété Hibon. Zot l’avé zot drapo, marké avèk in kroi blan dsi in fon blé. Malérèzman pou zot, zot la pa gingn la viktoir mèm si zot révolt sé in paj i kont dann nout l’istoir.

Révolt-la l’ariv l’ané 1811, é nou, Rényoné, nou té i koné pa granshoz dsi sa. Pou komansé, pars nout l’istoir lété bayoné. Té i falé pa bann Rényoné i koné nout l’istoir ; mèm lo mo “l’istoir”, té i falé pa tiliz sa pou anparl nout pasé. I falé osi demoun té i kroi nout pasé lété in gran flèv trankil, avèk la dousèr, l’amour é lo partaz. Mèm kan la komans rokonèt l’avé l’ésklavaz La Rényon, la fé kour lo brui, isi, bann z’ésklav té bien trété. Vin désanm ? In pé la vouli apèl sa la Fèt létshi, épizapré la trouv té bon nonm sa la fèt Sin-Skibilyon.

Tout fason, té i falé falsifyé nout l’istoir, é lo myé ankor k’i pé trouvé, sé fou o-dyab lo bann z’arshiv. Pou trouv lo bann z’arshiv dsi lo prosé bann révolté Sin-Lé, té falé alé rod sa dan Londres, la kapital bann z’Anglé. Pars dann z’arshiv La Rényon, l’avé solman in bann gran klasèr vid avèk marké dsi : « Po détruir » ; Détruir, ala vré in fason éfikas pou gnor la réalité. Détruir bann papyé, pou bien falsifyé la réalité, pou anpèsh anou réklam nout pasé pou armèt anlèr.

Justin


Signaler un contenu

Un message, un commentaire ?


Témoignages - 80e année


+ Lus