
Un effort supplémentaire de 5 milliards d’euros nécessaire cette année
27 juinLa dette française atteint 114% du PIB au premier trimestre, soit près de 48.800 euros par Français. De fait, des crédits initialement prévus « ne (…)
Rédukssyonist épi anti dann la bataye kiltirèl
7 octob 2022, sanm
Mézami, mi yèmré poz azot in késtyon. Dizon avèk zot madam sansa avèk zot méssyé, zot néna zanfan. Mi yèmré konète si zot lé paré pou fé zot méyèr possib, fé sak néna d’myé pou zot zanfan… mé mwin lé sir zot va dir amwin zot i vé lo méyèr possib pou zot prozénitir réissi dan la vi… pou li mèm, é pou zot, pou la famiye é dsu lo poinnvizé-la, mi trouv néna poin arien pou arprosh azot. Zot néna bien rézon.
Astèr mi rovien dsu lo problèm la lang kréol La Rényon… Zot i koné sa in lang lo pèp rényoné la fé zénérassion apré zénérassion é nou la trouv sa kan nou l’ariv dsu la tèr. Donk mi diré noute lang kréol la Rényon, sa noute papa, sa noute momon, sa nout zanfan é konm mi sorte ékri an-o la, ni vé lo myé pou li. Mi panss dsu in lopinyon konmsa, pèrsone néna poin arien pou roprosh azot si sé konmsa ké zot i oi la rolassyon bande rényoné avèk la lang kréol rényoné.
Mi panss ni pé ankor azoute in n’afèr é ala lo nafèr : kèl plass zot i rèv done lo kréol rényoné, lo méyèr plass possib mé kèl plass oziss é dann kèl séktèr… Donk mi domande amwin si zot lé pou in rédukssyon léspass noute lang dann la vi noute pèp donk an anployan in lékspréssyon in pé barbar si zot lé rédukssyonist osinonsa si zot na in pozissyon kontrèr donk si zot lé pou élarzi lo rol noute lang kréol rényonèz donk si zot néna in poinnvizé élarzist.
In pozissyon rédukssyonist ? Kréol rényoné sé pou in kozman lakaz, in rolassyon intimist, in rol folklorik, in rolassyon dann la famiye. Etan rédukssyonist d’apré mwin wi rofiz done nout lang in rol pli inportan dann la vi nout pèp rényoné pars i done ali in plass rédui… In pozissyon élarzist donk antirédukssyonist ? Avèk in lokipassyon lo shan sossyal, lo shan kiltirèl, la kréassion litérèr, la rantré dann lékol, linformassion é an alan ankor pli loin inn plass dann roshèrch, la kominikassion, la kréassyon.
Astèr alon évite parl santiman. Pou koué ? Pars in rédukssyonist konm in anti-réduksyonist, inn é l’ot, va touzour di zot i yèm zot kréol é sa lé sirman vré mé pou inn sé in lamour avèk trépé lanbissyon, é pou l’ote sé in lamour avèk bonpé lanbissyon. Antouléka mwin mi oi sa konmsa, mwin k’i apartien in zénérassion la partissip la grande bataye kiltirèl nou la koni dé zané é dé zané. Mé k’i kontinyé zordi ankor mèm pliss an missoukante.
A bon ékoutèr, salu.
Justin
La dette française atteint 114% du PIB au premier trimestre, soit près de 48.800 euros par Français. De fait, des crédits initialement prévus « ne (…)
Mézami, mon bann dalon, mi panss zot i rapèl la mortalité, laba dann Moris, lo gran kiltirèl épi politik Dev Virashwamy ; li lé mor na pwin lontan (…)
Des associations de défense de l’environnement et des citoyens sinistrés ont annoncé avoir déposé un recours pour obliger le gouvernement à (…)
En 2021, 595kg de déchets par personne sont collectés à La Réunion, soit davantage que dans l’Hexagone (548 kg/pers.). La Réunion se situe au 29e (…)
Dan noute kiltir popilèr néna bonpé kozman pou dir sa la éspass dann tan lontan… Mi koné pa pou koué, mé mwin néna dan l’idé k’ni viv in pé an (…)
Le Parti socialiste reproche au Premier ministre, François Bayrou d’avoir refusé de déposer un projet de loi sur les retraites permettant au (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)