Ranplass in plantasyon par in n’ot sa lé fézab, mé kan néna poinn lo kosa i fé ?

23 octob 2020, sanm Justin

Mézami, nou la fine parl sa dann nout zoinal témoignages. Sa ? Kèl sa ? Sinploman in plantasyon bann zansien té i koné bien isi La Rényon, lo mapinm. Lé domaz mé moin néna dan l’idé mapinm(sa i apèl galman sorgho, sansa gro mil)la vni rar konm korn lapin isi La Rényon.

Domaz pou kosa ? Pars sa in kiltir la prèss pa bézoin dolo pou fé pouss ali. An touléka, i fo moins dolo ké mayi si tèlman dan La frans néna bann plantèr la ranplasdann in bonpé landroi zot plantasyon mayi par lo sorgho pou nouri zanimo. Dann l’afrik laba é dann in péi i apèl Burkina Faso, gouvèrnman la ankouraz bann plantèr a plant sorgho. Pou kosa ? Dabor pars demoun i manz sa laba, épi pars lo grin i ansèv pou fé dopain konmsa i konomiz dsi lo linportasyon doblé.

In zour m’a rode dsi l’internet tout sak i pé fé avèk sorgho, son grin, son paye, son rasine é mi pans zot va rogrète nout paran la lèss plantasyon-la tonbé mé lé pa tro tar pou arkomansé.. mé zordi mi vé sinploman dir konm klima i shanj par raport lo dérègloman, dann désèrtin l’androi i fo, kan lé posib, ranplass in kiltir par in n’ot, moinss gourman an lo, épi la pa bézoin l’angré épi tout sort kalité la salté shimik pou fé poussé épou anpèsh shipèk manzé.

Mi sort lir dann zoinal Madégaskar laba, gouvèrnman la lans in kanpagn pou plant rakète rouz dann sid lo péi. Si zot i sava rode dann zot l’ordinatèr zot va oir rakète rouz lé bon pou in ta d’zafèr : lo frui i pé manzé, é sa lé bon pou d’moun épi pou zanimo, lo fèye lé bon osi, lo rasine i ansèrv pou soign maladi. Aprésa i pé transform ali pou fé bann pomade, luil, la grèss, médikaman, biskui, dopin é tout in kantité d’zafèr.

Solman in bonpé i di zot i koné sa, é zot i parl galmn moringa-mouroung – jatropha-tantan-mé lo problèm sé ké dolo lé rar dann sid é kont lomank lo kosa i fé ?,. Dolo avèk l’agrikiltir ala in bèl problèm, mé la pa bann problèm san solisyon.

PadportMadagascar

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus