Sak i ariv kan i soussyé pa bande problème la lang

21 mars 2023

Mézami noute toute i koné issi La Rényon konm in pé partou néna in gro problèm vyolanss dann la famiye : néna bande madam i gingn lo kou avèk zot mari sansa avèk zot zanfan, néna bande zanfan i gingn lo kou avèk zot paran, néna sak i soufèr bande vyolanss séksuèl. Sa noute toute i koné : dann la plipar bande famiye lé shoz lé korèk é dann in minorité lé shoz lé pa korèk ditou. Avèk lo covid lé shoz la plito vni pli grav k’avan.

Antande amwin bien, mi vé pa krétik lo sistème banna la mète an plass. Mi vé pa di li lé pa éfikass. Mi di pa non pli la sékirité pou bande madame, bande fèb, bande vyèye pèrsone, bande andikapé, épi bande marmaye lé pa assiré ditou. Konm toulmoun mi diré si la pa mission inpossib, néna mission difisil. Mi sava pa non pli anparl bande mézir la mète anplass dopi kékzané pars la plipar d’ moune zordi néna téléfone é avèk zot téléfone zot i pé mète azot o kouran. Mi sava pa non pli anparl lo rol bande zaktèr dann sète afèr-la, mé mi vé signal in poin é sé sak in groupe madam la signal dann télé.

Zot la signal, dann toute la répiblik néna in sistème nassyonal 39-19 é sistème la i pèrmète lanss l’alèrte kan demoune lé dann danzé. Mé oila, é lé domaz, lo roflèks biling la pa zoué ladan konm dann in bonpé zafèr… Kan wi téléfone néna in lintèrlokitère k’i réponde aou dann la lang fransèz.I fo rokonète banna lé bone volonté mé kossa k’i ariv kan i konpran pa inn-a l’ote.

Dann la télé l’amontr anou ziska oussa lo manke kominikassion i pé alé kan la viktime épi l’akèye i konpran pa zot : inn i koz épi i di i konpran arienk kréol, l’ote i réponde épi i di « je ne compren pa vos mots » — an gros mi konpran pa sak wi vé dir donk lé pa possib ammwin d’ède aou.

Donk lo bande madam la domande in 39-19 lokal an kréol rényoné pars kan in moune i kriye o sékour, la plipar d’tan sé dann la lang matèrnèl é pa dann lo franssé pou sak na poin lo franssé konm lang matèrnèl… Mézami mi andiskonvien pa, la plipar d’tan kan i fé kékshoz i soussyé pa inn bone kominikassyon. Ala pou kossa in bone intanssyon souvan dé foi, i trape pa son bu pars zistoman bande problème la kominikassion lé mal pozé.

Sirtou kan i soussyé pa ditou bande problèm bilinguisme.

A bon antandèr, salu.

Justin

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année

La pès kabo

5 juillet, par Christian Fontaine

Kan i ariv Novanm-Désanm-Zanvié, domoun i réziste pi ek la salèr. Zène-zan i mars dann somin, zène-fi i roul an dékolté ; sétaki i rod in manir po (…)


+ Lus