Sépa si noute péi i pé baze dsi son prop fors ?

20 févrié 2023, sanm Justin

Mézami alala in gran késtyon ! I pé mèm di, ala in késtyon d’orde zénéral pars li pé konsèrne in bonpé domène la vi mon péi. Par ébzanpe, i pé di sa pou la santé. I pé di sa galman pou l’éspor. Sansa pou la sékirité. Sansa ankor pou l’ar, la litératir. I pé di sa ankor pou son lékonomi… Ni pé di sa i pé z’ète in késtyon zénéral rouvèr dsi toute lo laktivité mon péi, dsi son vi mèm, donk in késtyon bien larz, sansa i pé z’ète in késtyon pli rosséré dsi in lobzéktif partikilyé.

Dann mon panssé, sa i konsèrn, pou zordi, l’ékonomi noute péi, pars sa in domène nou l’apré bataye pou avanssé san ariv vréman avanssé... Sa lé konmsa ké dopi dé zané mi anparl lotosifizanss alimantèr, osinonsa lotonomi énèrzétik mé sa i pé z’ète galman inn an parmi lo 25 gran propozission PCR i poze dovan lopignon pou nou ariv a bien débrouye nout kari par nou-mèm.

An parmi bande késtyon-la, mi oi la késtyon lo plin anploi avèk difikilté nou néna pou an ariv a la. Késtyon inportan pars sa i poze lo problème la vi noute popilassion-défoi mèm son sirvi — in késtyon k’i dovré pa pozé shé nou par raporte noute kapassité, par raporte lo savoir-fèr noute popilassion, an partikilyé pars nou sé in boute in grande puissanss ékonomik - La franss - é in boute - fasson d’parlé — in kontinan an parmi sak lé pli dévlopé, donk l’érop. Ni pouré dir la késtyon pozé lé anakronik, mé poitan èl lé bien réèl.

Mi di azot sa pars dimansh mwin la partissip in gran rényon é la késtyon pozé téi i konssèrn sak mwin la marke an-o la, la késtyon lo dévlopman ékonomik noute péi... Sé konmsa k’in jenn ankadran la anparl la plantassion dori. In n’ote la ésplike lo lansman son start-up é koman dopi dé z’ané li galèr ladan. Aprésa in n’ot la anparl lintélizanss artifisyèl… Dann la sal plizyèr pèrsone l’avé ossi zot lidé é sé konmsa ké nou la partissip in gran sobatkoz rante demoune i poze azot késtyon épi demoune néna déza z’ot idé dsi la késtyon... Mi panss zot mon bande léktèr, zot ossi néna zot idé é konm i di déssèrtin i panss sa lé possib, d’ote i kroi sa lé inpossib, d’ote ankor i poz azot pliss késtyon ké d’réponss.

Lé domaze mwin lé pa zoinalist é mi pé pa — mèm dann mon lang kréol rényoné — fèr in kontrandi noute rényon yèr matin. Biensir sa i anpèsh ar pa mwin plonj ladan pou ékri mon bande modékri firamézir dann tan va vnirdsi inn-dé zidé forte mwin la sézi a la vol. Dizon si sa i ranplass pa in bon roportaz, i pé pèrmète kant mèm anparl La Rényon, son bande poin for, son bande poin fèb, lo bande kalpate son lékonomi pou avanssé, é sirtou son bande poin pou rovandiké. Pars kozé lé bon, mé kontesté lé myé.

A bon antandèr, salu.

Justin

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus