
Kèl volonté zénéral ! In pé la boir kossa !
30 juin, parMézami zot i koné lo kozman k’i di konmsa : « la loi sé lékspréssyon la volonté zénéral. ».Poitan défoi ou lé a’dmandé kossa i lé oziss volonté (…)
15 octob 2021, sanm
Oute mazèsté, si mi ékri lète-la pou ou, zordi, sé pars mwin lé fatigué oir la manyèr ou l’apré trète bande shagoss dopi prèss sinkantan. Mazèsté, mwin lé fatigué konm rényoné-konm frère bande shagossiene épi bande shagossien, mon kèr i sègn kan mi oir la fasson i trète banna. Lé vré a s’ki paré la Rène i règn épi i gouvèrn pa solon la loi bande zanglé. Lé vré la pa ou k’i désside é sé bande gouvènman mé sa i shanj pa arien dann la soufranss bande shagossien(e) l’apré siporté. ; sa i shanj pa arien dann oute résponsabilité.
Mazèsté konpran amwin bien ! Ou la pa in zéro la gosh in shif, wi mète pa lo pouss sinploman kan gouvèrnman i domande aou. Si mi tronpe pa, vu de loin, mi panss ou néna in gran lotorité moral é sé oute signatir k’i done son forss bande déssizyon gouvèrnmantal. Sé oute signatir k’i fé ké zordi ankor bande demoune shagoss épi zot déssandan lé privé d’ rotourn viv dann zot péi. Final de konte sé par ou ké sa i ariv, sé par oute fote ké sa i ariv ankor zordi.
Mazèsté, nou rényoné, ni san nou lé famiye avèk bande shagossien : konm zot nou-antouléka in bon kantité rantre nou-la konète la déportassion, la konète limilyassion é lo krime la trète épi lésklavaz. nou lété frère é sère dann noute malèr é si zordi la trète avèk lésklavaz pou zot konm pou nou, sa la fine disparète, shak zour k’i pass la doulèr zot zansète lé ravivé dann zot par lanpèshman zot lé d’dan pou rotourn viv dann zot péi d’néssanss bienémé.
Mazèsté wi koné – antouléka ou lé sanssé konète – koman toussa l’arivé par la maliss épi par la fors oute bande sizé. Ou lé sanssé konète bande shagossien(e) la zamé bèss lo bra é zordi ankor zot i kontinyé lite pou zot droi, sinploman pou zote droi imin, viv si zot i vé dann péi zot péi d’ néssanss… zot droi fondamantal, zot droi imin.
Sé par ou ké zot soufranss i kontinyé zordi.
Zordi bande pli gran tribinal internasyonal la fine done aou tor : kour internasyonal la Haye li, tribinal la mèr li, épi d’ote zotorité mondyal. Zordi oute péi lé izolé dann lo konssèr bande nassion é o firamézir oute péi sar plizanpli toussèl, plizanpli izolé, plizanpli kritiké par lopinion piblik internasyonal.
Mé lizolman, mazèsté, sé in mové konséyèr. Kissa i koné si domin bande serviss sokré oute péi – sansa sète l’amérik é sé pou nou lo mème zafèr – i sava pa ankor azoute d’ote krime avèk sak lé fine komète. Kissa k’i koné si domin la pa konte bande viktime ké zot lé riskab brake zot zarm mortèl. Si sa i ariv, é si bande viktime i gingn la mor dann ète afèr-la mi di aou, franshman, sé ou ké nora pouss dsi bouton. Sé ou ké sar résponsab an tan ké otorité moral la malédiksyon va rotonbe dsi ou é dsi oute pé pandan dé zénérassion é dé zénérassion.
Avan k’in n’afèr konmsa i ariv, mi souète la rézon i pran lo pa dsi la folie, é ké wi rokoné lo droi bande shagossien viv an pé dann zot péi. An tan ké otorité moral wi pé fère sa pou noute sère é frère shagossien épi rofèrm lo gran liv doulèr zot l’apré siporté é zot bléssir sikatrizé.
Mézami zot i koné lo kozman k’i di konmsa : « la loi sé lékspréssyon la volonté zénéral. ».Poitan défoi ou lé a’dmandé kossa i lé oziss volonté (…)
1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
10 000 citoyennes et citoyens – paysans, scientifiques, médecins et victimes – se sont mobilisés dans plus de 60 villes en France pour alerter sur (…)
La Réunion fait partie des régions françaises les plus touchées par les conséquences sanitaires, sociales et judiciaires de la consommation (…)
Médam zé Méssyé, la sossyété zot i ansouvien lo tan l’avé lo pou. Sa té in problèm pou zabitan noute péi pars pou-la sa i grate la tète, é i rann (…)
Les députés ont inscrit dans la loi un premier objectif d’atteindre « 87,5% » du Smic dès le 1er janvier 2026, tout en assurant de « prioriser le (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)