Apré in guèr konte in gran péi i apèl z’USA, in péi la fé la guèr an sovaz é an barbar dopi 1956 ziska 1975 dann in sirkonstanss la guèr rante bann blok kapitalist épi bann blok kominiss mé pou lo Vietnam lété avan toute shoz in énième guèr lindépandanss — é sé avèk lo drapo la guèr lindépandanss zot la aji. Té pa nouvo pou zot pars étan in péi déza anssien-plizyèr milyé d’zané-zot la fine konète plizyèr lokipassion (inn mil an ésé la Chine la okipe azot)

Sak mi vé dir zordi, si mi anparl la sovazri bann z’USA sé pars pou sèye gingn son guèr li la dévèrss par milyon bann lite défolian dsi lo péi san konète kèl konsékanss sa i pé an avoir dsi la popilassion épi mèm dsi bann solda amérikin é sa dsi in gran landroi i apèl la iste Ho-chi-minh.

Lo bi ? Détruir la foré, lo bann rizyèr toute sak lé vèr pou anpèsh bann péizan-solda épi bann solda vietnamien ranporte zot guèr lindépandanss… Mé kèl traka apré ! In bonpé bann zanfan lé né andikapé mèm ziska zordi par la fote bann défolian — lazan orange konm i di sa — é zordi sinkante zané apré néna ankor bann lopital i soign andikap bann marmaye né lontan apré la guèr.

Astèr mwin la di azot Vietnam lé pa dann laktyalité brilan mé lo andikap bann marmaye sa i poz lo péi épi bann zassossyassion imanitèr gro-gro problème é lé pa paré pou arète konmsa… pars lo péi barbar mi anparl an-o la i vé pa répar lo tor la fé la popilassion sivil… li té pa préssé non pli pou répar lo tor fé dsi son bann solda amérikin épi zot famiye, zot zanfan é tou.

Poitan zot i kritik lé z’ote pars i mank d’imanité konmsi zot gouvèrnman l’avé li lo sanss limanité.

A bon antandèr salu !

Justin