« Si ou i di tro lo bien dsi lo bouro… finalman lé riskab ou i done tor lo bann viktime ! »

8 octob 2018, sanm Justin

Mi ansouvien in zour, moin l’avé sort Sin-Dni, pou alé fé in lékol an kréol dann Tampon. L’avé arienk in bann zadil dann lékol-la é la plipar dizon lété in bann mlitan kiltirèl. Mé zami, si in zour zot néna in piblik konmsa méfyé azot sak zot i sava di, pars si zot i koz torantravèr lé riskab armète azot bon koté.
Zour-la dann program l’avé in tèks dsi in gouvèrnèr la fé fèr in bonpé travaye pou transform La Rényon : in bonpé la rout, lo pon, radyé é tout sak i s’ansui. Mi koné pa si moin la tro fé léloj bononm-la, mi koné pa boudikont si moin la fé tro konpliman sak li la fé, mé oplis moin té i asplik, oplis dann ran lo piblik moin téi oi arienk bann figir ranfogné, moin té i atann mèm inn-dé soupir, épi in pé apré ral kont san tro fé dézor.

Ou lé fé konm ou lé fé, mé dabitid, ou néna lo né dann milyé out figir é oplis moin té i avans dann mon kozman oplis moin té i pèrd l’anvi donn plis zésplikasyon. Mi souvien moin té soulazé kan moin lété fini é moin la fini par mon pti kozman dsi lésklavaz-demoun, par l’fète lété an travaye forsé, é moin la atann lo bann komantèr. Arien ! Okin parol ! Okin kozman ! Lo dalon l’avé di amoin vien ziska lété in pé zéné.
Aprésa, la fé in pé wati-watya, Gasparin – Briné, dé kanar pou in poul mé boudikont, moin la rofléshi pou sak mi sort di. L’avé poin in sèl nom zésklav. Nil par moin la anparl bann mor dsi shantyé. Moin la pa anparl léspékilasyon larzan, lésklavazis, lo kolonyalis. Donk si zot i vé moin la pass par koté in bon bout listoir so mésyé la. Moin la anparl koté pil, san anparl koté fas. Konm i di lontan moin la gard koté flèr, moin la obliy koté tète sansa vèrsi-vèrsa.

A bien kalkilé, lo moun i pé pans konmsa : si sak la fé lété bien pou vréman, bann zésklav épi bann viktime la trète l’avé k’a fèrm zot také pars tout fason si lo travaye fé lété bien épi bien itil zot l’avé poin lo droi la parol. Sé l’èr moin la rapèl kozman moin la mark an-o la i di konm de koi :
Si ou i di tro d’bien par rapor lo bann bouro, donk ou lé riskab done tor lo bann viktime. Sa sé inn késtyon tout bann zamontrèr é toulmoun néna in mésaz pou fé passé i doi bien mète sa dann in koin z’ot koko pou pa obliy ali.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus