Si tèlman li lé indélébil !

31 mé 2013, sanm Justin

Konm in bonpé d’moun, mèrkrodi soir, moin la rogard lo fime William Cali épi Sudel Fuma dsi bann zanfann la Creuse. Konm in bonpé d’moun, moin la gingn lanvi pléré, lanvi révolté, lanvi vomir souvan dé foi. Pars lé pa posib in péi i prétan li lé sivilizé i maltrèt bann zanfan konm sa. Moin la gingn lanvi pléré, konm toulmoun, kan moin la pans lo maléré sor bann zanfan séparé par la fors, épi par lo mansonz avèk zot famiy, adopté pou sèrtin san avoir été abandoné, batizé, débatizé, robatizé. Lanvi révolté pars mi rapèl bien so tan-la, kan bann rézistan lété bann kominis épi tout demoun la fé avèk zot in bon bout shomin, alé oir in pé té i mète azot ajnou dovan l’Éta lokal, ajnou dovan Michel Debré, épi dovan lo gouvèrnman fransé. Lanvi vomi, pars lé pa posib, pou moin, domoun i abès azot konm sa dovan lo pouvoir.

Biensir, désèrtin i roprosh bann zéli la pa fé arien solon zot. La pa vré pou lo pti trépé d’zéli Parti kominis, lé pa vré osi pou inn rant té i amène la rézistans dovan lo pouvoir san bès la tèt. Mi pans inn an partikilyé, mé i fo dir zot lété pa tro nonbré... I fo dir, dann tan-la, avan l’tan la désantralizasyon, bann zéli l’avé poin in gran pouvoir. Pli pir k’sa, in bonpé zéli, kosa zot té i roprézant ? Lo pèp rényoné ? Non, pa ditou, dann tan-a, la plipar bann zéli lété éli par la frode. I fo pa obliy, lo tann la frode éléktoral zénéralizé la komans l’ané 1957, avèk lo zéléksyon Cerneau, la kontinyé ziska mil nèf san soisant dis. Dann pèryod-la, té lo préfé té i fabrik bann zéli, é nèrvi avèk kas-an-fèr lété la pou mat la révolt. Sa ni rapèl bien, é sirtou i fo pa di anou sa lété dann tab lontan : lété dann tan 1.600 zanfan La Rényon lété pou la plipar déporté dann péi d’fré.

Yèr “Témoignages” la rapèl lo rol nout parti, sèt nout zournal é sèt nout dirijan dann tan-la. Moin pèrsonèl, mi rapèl in prosé kont nout zournal. Dayèr nou la pèrd, mé té in prosé dann kèr lémigrasyon. Mi pé pa di si nou l’avé rézon dan so prosé-la, ou sinonsa si nou l’avé tor réèlman, mé nou l’avé rézon rézisté é tanpi si la zistis la donn anou tor. Dayèr la pa donn anou tor arienk in foi é shakinn i souvien nout zournal té sézi karann troi foi. Nou na militan lété zété dan la zol san rézon. Sa i apartien nout pasé, é mi pans, si l’avé a rofèr, in bonpé rantre nou nora lévé. La Rézistans, sa lé marké dan listoir nout parti, sa i fé parti nout kiltir, é sa sé in n’afèr i éfas pa si tèlman li lé indélébil.

 Justin 


Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus