Tèze 1959 noute parti : in léritéz, in kado, in dovoir pou bande jenn zénérassion

16 désanm 2021, sanm Justin

Mézami sak mi sava dir azot i romonte néna in bon koupe de tan. Dann tan-la mwin téi sava ankor gran lékol é mi souvien tré bien sété l’ané 1959 é sète ané-la lété pa inn ané fassil pou bande partizan kominiss-souvien azot in pé pliss banna té i tyé Paul vergès é l’ané-la l’assassine in jenn kominis té apèl Eliard Laude é la bien blèss in jenn kartyé Sinte-Klotide.

Sé l’ané-la lo Parti communiste français dakor avèk bande kominiss La Rényon la done dépar pou k’i transforme la fédérassion koministe an parti kominist rényonné (PCR). Malgré lo bande difikilté, malgré la répression, dann la méri Le port, parti kominis rényoné lé éné… Lé vré néna lontan, mé lé vré galman sète-ané la noute parti la adopt son tèz é si ni roporte anou dsi lo dokiman la, la ansèrv de baze téorik pou noute parti, i pé dir lété in dokiman vréman révolissyonèr.

Avèk son lanaliz politik é noute rovandikassion l’otonomi dann tan. Avèk son lanalize sosyal épi ékonomik. Avèk in transh noute listoir épi la baze noute révolission kiltirèl… Mi diré é sa san égzazéré dokiman-la sé note liv rouze é si mi rapèl bien i pé pa di ké li la viéyié.

Si ni anparl la lang, sé dann bande tèze-la k’i lir pou la promyère foi lo mo lang pou noute lang kréol rényoné. Sé dann tèz-la k’i anparl déssèrtin pèrsonaz inportan noute listoir : pa noute listoir kolonyal mé noute listoir la guèr bande maron la améné dann noute péi. Nou la di la anparl galman lékonomi é dann tèz-la néna ékri noute sistème i pé pa pèrmète anou akrosh noute dévlopman é kan zordi l’INSEE i di nou lé atipik ébin sa lété déza marké dann tèze noute parti.

Noute bande promyé dirizan l’avé ékri noir dsi blan avèk in éstatu d’départman san la dékolonizassion ni pouvé pa d’ète in péi dévlopé é sa sé in n’afèr k’i pèze ankor dsi nou zordi… Mi rapèl Bruny Payet kék tan avan son gran dépar téi di, néna poin arien pou tiré dann sak noute promyé kongré la voté é sak li la voté zordi ankor sé sa k’i doi guide noute lakssion pou transform noute péi. An profondèr.

Ala in sakré léritaze bande zansien la lèss pou bande jenn zénérassion é sé in arm dann zot min pou fèr noute péi sak ni vé ké li dovien. In léritaz, in kado, in dovoir inportan pou bande jenn zénérassion.

PadportParti communiste réunionnais PCRBruny PayetPaul VergèsLéon de Lépervanche

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus