
Kèl volonté zénéral ! In pé la boir kossa !
30 juin, parMézami zot i koné lo kozman k’i di konmsa : « la loi sé lékspréssyon la volonté zénéral. ».Poitan défoi ou lé a’dmandé kossa i lé oziss volonté (…)
...Pou ète lo promyé nassion numérik ?
29 novembre 2022, par
Kossa i lé lo Tuvalu ? lo pli pti l’éta néna dsu la tèr. Son sirfass : 26 kilomète karé-La Rényon néna 2500 km2. Son popilassyon : 12000 pèrsone. Dann kèl mèr li lé : dann loséan passifik.Li apartien kèl kalité larshipèl : la polynésie. Son rossours : pa gran shoz dopi li la trape son lindépandanss l’ané 1978.
Sé koi son problème ?
Li disparète firamézir ké loséan passifik i goumante son nivo sirtou par l’fète lo réshofmabn klimatik.Si tèlman son lansien prézidan téi vé atak l’australie épi les états-unis dovan band tribinal internassyonal pars banna i fé pa sak i fo pou konbate lo réshofman. Konm li la pèrde zélékssyon, li la pa gingn fé lo prossé li ti vé fé.
Dovan son disparissien kaziman programé pou 2100-la fin vintéinième syèk, lo péi i arète pa alèrte lopinyon mondyal. Kan la réinir la cop 26,lo minist zafèr zétranjèr,li la prézante ali dovan son pipite lo pyé dann lo pou angante lé zot péi a fé sak i pé pa pou sov azot vi ké li koné bien son péi lé kondané pou disparète dann lo. So zour-la li la di li koz pa pou son péi pars son péi lé fini mé li koz pou lé zot, pou anpèsh lézote fini a zot tour.
In sityassion koni épi arshi koni dsu lo plan internassyonal.
Dopi 2009 lopinyon internassyonal lé informé d’sa mé ziska zordi na poin d’plan pou sov lo touvalu.Momandoné sokrétèr zénéral l’ONU monsieur Guttirrès la parti laba pou tir lo signal d’alarm épi lanss in apèl pou ké l’imanité i anpèsh lo péi pou disparète. Ziska zordi la pa fé tro gran-shoz si tèlman lo minis zafèr zétranjèr lo péi i déklar :
« Nou la konète bande zévènman klimatik danzéré ;La séshrèss épi bande siklone lé plizanpli for .lo dogré d’sèl i goumante dann noute tèr sak i rand noute lagrikiltir plizanpli difissil.Si tèlman lo péi i doi fé vnir toute sak li la bézoin. »
Zordi sak lo gouvèrnman i vé sé pa d’anpèsh lo péi koulé, mé sé fé égziss lo péi su in trik i apèl metaverse donk transform lo péi an nassyon numérik. I kalkil ossi pou ashté in téritoir kissoi avèk l’austalie sansa fidji konm nouvo téritoir pou lo pèp touvalouan.
Konm maldiv épi kiribati lo péi lé an difikilté é la solission lé pa fassil pou trouvé. Sé bande péi rish néna la klé dann zot min pars zot i pé konbate lo réshofman klimatik mé zot lé mol dsu lo plan-la.Pou klimatiz in mondyal foutbal i pé, pou fé zé d’ivèr dann dézèr l’arabi saoudite i gingn mé pou sov in pèp so foi issi i pé pa.
A bon ékoutèr, salu.
Mézami zot i koné lo kozman k’i di konmsa : « la loi sé lékspréssyon la volonté zénéral. ».Poitan défoi ou lé a’dmandé kossa i lé oziss volonté (…)
1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
10 000 citoyennes et citoyens – paysans, scientifiques, médecins et victimes – se sont mobilisés dans plus de 60 villes en France pour alerter sur (…)
La Réunion fait partie des régions françaises les plus touchées par les conséquences sanitaires, sociales et judiciaires de la consommation (…)
Médam zé Méssyé, la sossyété zot i ansouvien lo tan l’avé lo pou. Sa té in problèm pou zabitan noute péi pars pou-la sa i grate la tète, é i rann (…)
Les députés ont inscrit dans la loi un premier objectif d’atteindre « 87,5% » du Smic dès le 1er janvier 2026, tout en assurant de « prioriser le (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)