Viv La Rényon, bien sir, mé kansa, kèl zour ni fète sa in mèm kèr ?

17 zwiyé 2017, sanm Justin

Na dé troi zour d’sa lété katorz zilyète, lété la fète nasyonal bann fransé. Dopi touzour ? Pa ditou ! Dopi 1880 sinploman alé oir l’istoir La Frans la komans lontan avan date-la… In tan téi fé la fète La Répiblik. Sou lo réjime Napoléon promyé té i fète lo Sin-Napoléon. In tan la fète nasyonal fransèz téi tonm lo 30 moi d’juin. Avan, avan ankor dann tan bann roi téi fé la fète Sin-Loui.

Pou kosa i fé sa ? Mi pans pars shak gouvèrnman té i vé invite lo moun, in zour dan l’aé, pou bien kalkil zot i apartien in mèm péi é pou invite azot si lo ka i prézant pou défann ali… Final de kont lo date gouvèrnman la shoizi l’ané 1880, sé lo 14 zilyé. Kosa l’ariv zour-la, 14 zilyé 1789 lo pèp la pri La bastille, in shato-prizon dann kèr la vil Paris, épi lo 14 zilyé 1790 lété la fète la fédérasyon : in gran fète l’inité épi la fratèrnité. Sak lé drol sé ké dann tan la l’avé ankor in roi an frans, Louis XVI mé pa pou lontan pars in pé d’tan apré zot i koné kosa l’arivé.

I fo romarké la pa arienk la fète nasyonal i kont é si zot i rogard kalandriyé zot i i pé romark nana in kantité fète pou rapèl anou désèrtin z’évènman. Na plin, na mèm in ta èk in paké ; arienk pou la libérasyon l’ésklavaz nou néna dé fète lo dis mé, ép lo vin désanm ; arzout akor lo 11 novanm, la fète la fin l’angazis. Néna osi bann fète rolizyèz, bann fète payène… Néna la fète Pongol, mé ni sava pa résite lo kalandriyé.

An parlann kalandriyé, lé bien domaz, moin la rode in pé dsi tout sak moin l’avé moin la pa trouv inn lé inportan pou moin. Moin la pa trouv la fète La Rényon. Ou, mon bann dalon, na poin la fète La Rényon. Poitan sa sé in n’afèr i doi réini nout tout sa ! Sa lé inportan pou nou, vi l’androi ké ni lé, é la plas nout péi nana dann nout kèr. La pa vyé jé d’rapèl in n’afèr konmsa.. In mank a tou lé kou ! in défo pou korizé ! I vide pou boushé !

Viv La Rényon biensir, ! mé kansa ni artrouv aou pou fète sa in mèm kèr.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus