Yacouba Sawadogo : li la anpèsh la mor in vilaz dann Burkina Faso

22 zwiyé 2017, sanm Justin

Si zot la lir Témoignaz, somenn isi [1], moin lé sir zot la aprésyé konm k’i fo bann morso in nouvèl Jean Giono la ékri dann l’ané 1953 pou angant demoun pou èm bann pyé d’boi (A lir absoliman dann Témoignaz « l’homme porté par l’arbre » in l’ékri Jean Baptiste Kya).. Sa la fé pans amoin in ga i apèl Yacouba Sawadogo, in moun sinp, pa in savan, mé moun-la, la nyabou sov in vilaz dann son péi lo Burkina Faso. Koman sa l’arivé ? Mi sava rakont azot sa dann in modékri.

L’ané 1974, in bonpé d’moun la kite lo vilaz i apèl Couga dann péi lo zonm na kouraj-Burkina Faso. Pou kosa ? Pars lo dézèr téi avans é pèrsone té i pé pa arète ali. Lété konm in malédiksyon la tonm dsi in vilaz l’Afrik. Mèm bann gran dovinèr, mèm bann z’ong, mèm bann dépans l’arzan, téi pé pi arien. In bononm sinp la nyabou fèr in n’afèr. Li apèl Yacouba Sawadogo, in moun la konprann par li mèm bann pyé d’boi i pé sov l’imanité.

Kosa li la fé, parl fète ? Li la désid travaye la tèr dann la sézon sèk pou prépar l’arivé la plui. Avèk son daba-in sort pik-piosh-li la fouy bann trou, épi li la mète bann déshé dann lo bann trou. Li la mète galman fimyé. Mèm bann tèrmite la ède ali, afors zot la fouy bann ti galri dann la tèr pou tienbo d’lo. Kan la sézon la plui l’arivé, li la fé tout sort ti baraz pou anpèsh dolo alé.L’èrla dann bann trou li la plant sak bann péïzan l’androi i plant mé li la plant galman bann ti pyé d’boi. Dopi plis karant z’ané li fé sa.

Demoun son vilaz la pans son tète la bloké. Pli pir zot la pans l’éspri bébète la mont dsi li pars li fé pa lé shoz konm la tradisyon i domann k’i fé. Mé bann pyé d’boi la pousé é fors a fors la dovni foré dsi 15 éktar a popré. Zoizo épi tout sort z’animo la vni dann la foré. Zot l’amenn lo grin bann plant é lo bann plant la pousé Mèm lo nap fréatik la sort dann fon pou aprosh la sirfas… Miyé, kalbas, tout frui, tout légime la arkomans pousé, l’arkomans doné... Kan i ariv pou rékolté, tout demoun i donn la min pars dann son vilaz i fé konmsa

Zordi, la foré Sawadogo la fé pousé la kal lo dézèr la anpèsh ali avansé.D’ot vilaz la pran modèl : zot nana galman z’ot foré épi z’ot prodiksyo agrikol ; zot osi la anbar lo dézèr. Dann d’ot péi konm lo Niger la gingn konbate la famine avèk lo mèm tik-tak. In pé partou dann lo Sahel [2] i fé konmsa galman. Zordi Sawadogo sé in vyé gramoun é pèrsone i pans pi li lé fou. Dann son péi demoun i aprésyé ali. Dann bann péi Sahel i fé vnir ali pou li ésplik sak li la fé . Mèm bann z’institisyon intèrnasyonal i intérès son l’éspèryans.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus