
In objéktif pou trapé : In dévlopman korèk …sansa sé in bilan négatif !
26 juin, parMézami, ni sava rante dann in pèryode zélékssion ané pou ané.Nora zélékssion l’ané 2026, nora zélékssion l’ané 2027 é nora ankor l’ané 2028… Bann (…)
12 novanm 2024, sanm
Lo vin déssanm 1848 lésklavaz té aboli issi La Rényon mé bann propriyétèr té fine abityé okipe in mindèv nonbrèz la déssidé pou prann in kantité zangazé. Dann tan-la lo pli fassil lété pou travaye avèk la mindèv zot té abityé, sète téi sorte laba dann l’Afrik osinonsa dann Madégaskar.
Mé wala, vitman-vitman bann z’imanitèr laba dann La Franss épi dann l’Erop la akiz azot fè lésklavaz déguizé é souvan dé foi sa lété la vérité vik’zot téi kontante azot rashète la liberté bann demoune viktime la trète. Sé l’èr zot la désside rotourn azot par koté d’linn pars laba l’avé in kantité d’moune téi rode travaye. Sé konmsa ké gouvèrnman La Franss la désside pass in zakor avèk gouvèrnman zanglé pou anbosh bann travayèr péi tamoul konm zangazé.
Pou sa téi fo sign in kontra zangazman : bann zangazé téi gingn zot manzé épi zot lojman, épi in salèr in pé fèb mé pou bann zindien, dann tan sa téi aparé azot konm sifizan… Lo kontra té signé pou sink an é apré sinkan, an prinssip, bann zangazé té lib artourn shé zot osinonsa kontinyé in nouvo péryode sinkan. I fo dir in pé partou oussa l’avé zésklav bann propriyétèr la anbosh bann zangazé. La fé konmsa laba Maurice, la fé sa laba dann Chagos épi in pé partou dann landroi l’avé zésklav… Mé antanssion sa la pa éspass san problèm pars in promyé foi la anbosh bann Télugu é sa la pa marsh ditou si tèlman banna la désside rotourn shé zot.
Avèk demoune péi tamoul sa la marsh myé é banna la vni La Rényon an kantité — inpé pliss ké 140000 pandan lo tan ké lo sistèm la duré. Téi tonb bien pars banna i koné travaye dann kann épi dann bann pti lizine té i komanss pouss in pé partou. 1880 par-la lé shoz la komanss gaté, pars bann zangajist téi pèye pa konm k’i fol o zangazé — dé foi téi sote in moi, dé moi parla é par dsi lo marshé bann zangazé té oblizé ashté zot fournitire dann magazin bann blan si tèlman ké zot l’avé in ké d’larzan téi trène par si parla, é kan téi ariv pou rotourn dann l’Inn téi falé travaye ankor in pé pou paye sak i doi dann magazin.
Arzoute avèk sa an parmi bann tamoul téi fé vnir arienk bann bononm é pa d’madam si zot i vé téi falé fé l’akostaz avèk bann madam déza sir plass donk bien annuiy épou rotourn shé soi… Souvan dé foi bann travayèr téi sava porte plinte avek lo roprézantan Langlétèr si tèlman lo kontra lété mal apliké. Anfin, in zour, lo 11 novanm 1882 Langlétèr kla désside kass lo bann kontra é wala la sours zangazé koupé... Mé langzism la pa arète la pars finalman bann dèrbyé zangazé lété bann Rodrigué la vni shé nou dann bann zané 1934-1935.
Nou la komémor labolission langazman lo 11 ? Pars la fédération tamoul la propoz néna pliss 20 an fèr in sèl komémorassion é toute la tonm dakor pou shoizi lo 11 novanmm. Mézami si ni lir bann tèks dsi la vi bann zangazé sir ké lé té pa in paradi mé in tan noute listoir in pé myé ké lésklavaz, in pé pli pir lo tan la kolonizassion, mé bien pli an bob ké koméla pou la késtyon bann droi sosio.
Alor, pou kossa. A bon antandèr salu !
Justin
Mézami, ni sava rante dann in pèryode zélékssion ané pou ané.Nora zélékssion l’ané 2026, nora zélékssion l’ané 2027 é nora ankor l’ané 2028… Bann (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)
Le troisième Plan national d’adaptation au changement climatique « n’a toujours pas de cadre contraignant et ne prend toujours pas en compte les (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Dann in famiye néna touzour inn pou fèr lo gran. Li yèm okipe d’ shoz lé pa d’son az. Sé pou sa i di, li fé l’onm d’afèr. Mi rapèl in zour mwin (…)
La CGT exige un référendum pour "sortir par le haut" et "rassembler le pays" après l’échec du "conclave" pour "que les Françaises et les Français (…)
Le Syndicat des énergies renouvelables a appelé les députés à rejeter la proposition de loi sur la programmation énergétique.
Le conclave des retraites initié par le premier ministre, François Bayrou, pour éviter la censure de son gouvernement, devait s’achever le 17 juin (…)
Au séminaire du 17 mai 2025, consacré au centenaire de la naissance de Paul Vergès, le PCR avait organisé 3 débats : ne soyons pas esclave de (…)
Face à l’urgence climatique et sociale, seize associations citoyennes et environnementales de La Réunion unissent leurs voix pour interpeller les (…)
Près de 12 millions de réfugiés ont trouvé protection dans les 46 États membres du Conseil de l’Europe.
Dans le cadre d’un partenariat avec l’Union européenne, le Département organise, le samedi 21 juin au Village Corail (L’Ermitage-les-Bains), un (…)