
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
6 zwin 2009, sanm
Mi antan toultan demoun i di konmsa : zot i koz kréol, mé lir in tèks ékri an kréol rényoné lé dir... Si tèlman ké zot i lir pa. Aprésa, zot i trouv in pé tout sort rézon, an parmi nana in pé i di kréol rényoné lé pa ékri natirèlman, konm i ékri an fransé. Alors la, mi kass mon tète mé mi konpran pa !
In lang, sa i pé pa ékri natirèlman, vi k’sé demoun la ékri la lang : la rode toute bann tik-tak i fo, konmsa i gingn mark ali par ékri. Apré sa, pou lir sé in n’ot zafèr : si té i sifi konète koz in lang pou lir ali, noré près poin pèrsone déssi la tèr pou ète konm i di analfabète sansa ilétré.
Tout Shinoi nora gingn lir an shinoi pars zot i koz shinoi. Tout Malgash nora gingn lir an malgash pars zot i koz malgash. Tout Fransé noré gingn lir an fransé natirèlman pars zot i koz fransé. Tout Rényoné nora gingn lir kréol rényoné pars zot i nyabou koz kréol rényoné.
La vérité, sé k’i fo aprann lir in lang pou gingn lir in modékri dann lang-la. Si in moun i vé lir in modékri an fransé, i fo li aprann lir dan la lang fransé. Parèy pou tout lang, parèy pou tout kréol, parèy pou nout kréol rényoné.
Koman i aprann sa ? Son tousèl, sansa avèk in moun, avèk in amontrèr sansa avèk in famiy, in dalon i zoué lo rol amontrèr, épi lékol byinsir.
Na in madam la vni dann program "kolok déssi lortograf", in madam profèssèr la-ba dan la Frans épi èl la di sa : konmsa, san fé dézord, zis pou k’i rant byin dann nout koko d’tète, zis in vérité zényal. Madam-la i apèl Marie-Christine Hazaèl-Massieux, proféssèr linivèrsité an Frans.
Justin
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)