Zis in vérité zényal !

6 zwin 2009, sanm Justin

Mi antan toultan demoun i di konmsa : zot i koz kréol, mé lir in tèks ékri an kréol rényoné lé dir... Si tèlman ké zot i lir pa. Aprésa, zot i trouv in pé tout sort rézon, an parmi nana in pé i di kréol rényoné lé pa ékri natirèlman, konm i ékri an fransé. Alors la, mi kass mon tète mé mi konpran pa !

In lang, sa i pé pa ékri natirèlman, vi k’sé demoun la ékri la lang : la rode toute bann tik-tak i fo, konmsa i gingn mark ali par ékri. Apré sa, pou lir sé in n’ot zafèr : si té i sifi konète koz in lang pou lir ali, noré près poin pèrsone déssi la tèr pou ète konm i di analfabète sansa ilétré.
Tout Shinoi nora gingn lir an shinoi pars zot i koz shinoi. Tout Malgash nora gingn lir an malgash pars zot i koz malgash. Tout Fransé noré gingn lir an fransé natirèlman pars zot i koz fransé. Tout Rényoné nora gingn lir kréol rényoné pars zot i nyabou koz kréol rényoné.

La vérité, sé k’i fo aprann lir in lang pou gingn lir in modékri dann lang-la. Si in moun i vé lir in modékri an fransé, i fo li aprann lir dan la lang fransé. Parèy pou tout lang, parèy pou tout kréol, parèy pou nout kréol rényoné.
Koman i aprann sa ? Son tousèl, sansa avèk in moun, avèk in amontrèr sansa avèk in famiy, in dalon i zoué lo rol amontrèr, épi lékol byinsir.

Na in madam la vni dann program "kolok déssi lortograf", in madam profèssèr la-ba dan la Frans épi èl la di sa : konmsa, san fé dézord, zis pou k’i rant byin dann nout koko d’tète, zis in vérité zényal. Madam-la i apèl Marie-Christine Hazaèl-Massieux, proféssèr linivèrsité an Frans.

Justin


Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus