Zistoir Laramé - promyé morso

24 mars 2018, sanm Justin

Kan moin lété marmaye nout papa té i rakont anou in bonpé zistoir mi pans son vyé famiy l’avé aprann ali. An parmi lo bann zistoir l’avé sète Laramé in zistoir téi sort La Frans sanm pou moin, amoins li téi sort La Beljik. In rakontèz zistoir téi sort lo Por l’avé di amoin sa sé zistoir Lo sèrjan La Ramée mé moin la pa parti pli loin. Somenn isi moin la parti rode dsi l’internet é moin la trouv vréman in zistoir lo vyé solda La Ramée é i rosanm bien zistoir mon papa téi rakont. Mi sava rakont azot sa vite pou bien zoué mon rol pasèr zistoir pars nou rakontèr i fo ni pass zistoir boush an boush, tète an tète, mémoir an mémoir, zénérasyo, an zénérasyon, méyèr fason pou pa obliyé.

L’avé inn foi mésyé lo foi la manz son foi avèk in grinnsèl.

L’avé inn foi in moun téi apèl Laramé. I prétan dir té in solda apré an avoir bonpé bourlingué, l’avé pran son rotrète. Konm li l’avé pran in l’angajman dann l’armé in roi désèrtin i di l’avè pèrd la guèr, lo roi l’avé done ali son libèrté avèk in pti moné a la klé, plis inn dé paké biskui la guèr pou li artourn dann son vi sivil soidizan san mor d’fain. Afors pass bar an bar son moné la fonn konm do bèr dann solèye, tanka lo biskui la guèr, li la donn sa demoun in pé partou. I di galman li la pèye a boir konm li la pu bann moun konm li dann l’okisité. Ala li l’apré trène son mizèr dann shomin san konète ousa li té i vé alé pars afors fé la guèr d’isi d’laba li té i koné pi vréman l’androi li té i rès. An touléka li lété bien loin par raport son kaz é dann in tan konmsa lété bien dir artrouv son shomin pou artourn shé li. Konm i di : shé li lé pa la port a koté.

Kriké Mésyé ! Kraké madam ! La klé dann mon posh, la taye dann out sak.

Fézan son shomin fézan, i la trouv in moun. Li koné pa ozis si lété in mandyan, sansa in vakabon, sansa an kor in batèr d’karé in pé partou. Zot dé Laramé i koz-koz in pé épi inn i di l’ot alon fé la rout ansam : a dë ou i é pli for ké si ou lé tousèl. Laramé i di ali : « Sèl z’afèr moin la konète fèr sé la guèr é konm moin lé pi solda, mi oi pa kosa mi sava fé dann sivil. Mi pé akonpagn aou si ou i vé mé mi ansèrv ar pa ou granshoz ». Son kamarad i di ali, li la pa bézoin kass la tète, pars li la solman bézoin in moun pou marsh avèk li épi si lé nésésèr ansèrv ali d’manèv pars li néna plizyèr sogré é pou fé son ségré lé myé z’ète a dë plito ké tousèl. Dann son kèr Laramé i romèrsyé bien son kamarad pou son bonté pars son plas li noré pa anbaras ali avèk in moun i koné pi fé arien kaziman konm li Laramé, lété fine arivé.

Kriké Mésyé ! Kraké Madam ! La klé dann mon posh, la taye dann out sak !

Ala lo dé konpèr i marsh, i marsh mèm. Zot i pass koté in gran karo mapinm. Néna in kantité d’moun dann karo é lo dé konpagnon lé épaté afors lo karo la donn zépi. Laramé i di bonzour la konpagni é son dalon i di galman bonzour mé lo bann travayèr na poin d’kont pou rann azot. I di azot solman : « Sé pou foute nout tète zot I fé nout konpliman. Zot I oi bien poitan la plui I sava tonbé riskab moizi nout bann zépi mapinm, sèl bon rékolt nou néna sète ané ». Dalon Laramé i di lo bann moun li néna in sogré pou ramas tout lo zépi épi li krak son briké, li fou l’fé dann lo karo. Talèr lo bann travayèr lé kapab tyé lé dé maloré. Mé lo dalon i dékouraz pa. Li di banna, alé oir dann z’ot magazin lo zépiy bien ramasé. Finn kont lé vré é lo bann moun i romèrsyé lo dalon épi lo Laramé k’i ramass la gloir pou li tousèl.

Ala lo bann boug i di lé dé konpagnon : « Alon fèr ! ». Laramé i ranpli son jabo é l’ot i fé sanblan bèk béké. Bann moun i propoz lo konpagnon larzan mé li pran solman dé pti pyès, inn pou li, inn pou Laramé. Laramé lé anrajé dovan in n’afèr konmsa mé lo ga i di ali : « Koman ou i vé gagné don ? La pa ou la fé in n’afèr, sé moin é moin mi domann pa arien k’dé pti katsou. »

KrikéMésyé ! Kraké Madam ! Koton mayi koul ! Rosh flote ! L’avé inn foi mésyé lo foi la vann son foi èk in grin sèl.

(promyé morso la fini-zistoir la pankor fini.)

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus