
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
7 zanvié 2013, sanm
Siklone, sa in n’afèr inportan dann nout mantalité. Dann léspri kréol nana plis d’inn i somèy, plis d’inn apré ral son karang trankilman, é i sifi ki fé in l’anons pou tout bann souvnir konm antéré dann nout mémoir i arsort, i arfé sirfas, Tout kalité souvnir, tout kalité lo brui, tout kalité lodèr. Lo van dan la tol i fé : papapapa ! Mang i shaboul lo toi, i fé : boum-boum-boum-boum ! Ti poul apré kashyété : pi-pi-pi-pi é lo momon i fé : kot ! Kot ! Kot ! Kot ! Lo van dann touf kann i fé shouaaaaa ! La port la fine kass lo gon i bate, i bate, i bate : banm ! banm ! badanm ! Déor, la rivyèr i koul bor an bor, li roul bèl-bèl galé. Mon shien déméloir i aboye, i rode mord épi toudinkou i rant dann son park an souplègnan : kaï, kaï, Kaï !
Moin na l’inprésyon dann tan l’avé plis siklone ké koméla. In l’inprésyon, pa in sèrtitid ! Siklone karant-uit, sa té in n’afèr kosto sa. Mi souvien bien la famiy té La Plène an shanjman d’èr. Dopi plizyèr zour la plui, lo van, bransh kasé dann shomin épi in nuit… in drol d’afèr ! In drol spéktak ! Moin té apré dormi, avèk in bann marmay, dsi in gran li èk in matla zèrb sèk épi la mous. Sa té i san bon lé ga ! Mi rakont pa zot. Ala ké mi lèv ! In gran, in gran mouvamn dan la kaz : papa, matant Didi, nout nénene Zabèl, mon bann gran frèr l’apré batay a-mor kont kou d’van. Momon, pou son par i fé la priyèr. Bann ti, i fors pa tro, konmsi zot té pa la pou vréman. Banna i tienbo la port, la fénète… pa avèk la min, mé avèk in l’amayaz la kord bèf, in bout anmaré èk baskil in fénète, in bout anmayé èk baskil l’ot fénète an fas. Inn dann in port, in not dan l’ot port épi bann gran mèb pousé pou anpèsh kisoi la port, kisoi la fénète kass par bout... Mi antan gramoun i di : "Èspéron la tol i tienbo dsi lo toi ! Pars si i tienbo pa sé tout lo kaz k’i sava !". Lo kaz i grinz, i kant dann in bor, i kant dann in n’ot. Pi kapab ! Pi kapab ! Lo kaz lé pi kapab ! Mé li lé d’bout ankor.
Momon i di la priyèr : èl i koné bien fé sa ! Mon papa na plis konfyans son kord bèf, plito ké lo priyèr. Mi san bien matant i baz plito dsi son misklé, mon gran frèr, shèf an tète, i komann bann ti : tienbo isi, trap par la-ba, tienbo sa. Zabèl, nout nénen i donn a toukasé. Son zanfan Zozèf apré zoué a-tèr. Tout i lite a-mor ! La priyèr i grinn ! La kord i ralonz i raptisi ! Mèm. Loraj i rant dan la dans. Toudinkou, li donn konm in gran kou d’tronpète : marmay, par pèr, sansa par sirpriz i pète a rir : shakinn i gingn son kalote pars i fo réspèk la natir, réspèk la priyèr, réspèk bondyé. Sirtou provok pa... L’èr-la ni kalkil domin. Domin solèy va lévé ! Lo tan va klèrsi ! Siklone sar déyèr nou.
Justin
NB : Konm i di dann Ziskakan : "Zordi la pli, é domin solèy, zordi mi pliy, domin mi révèy !".
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)