Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -8-
Afèr ?
6 novanm 2024, sanm Christian Fontaine
Afér ? Ebin, pars Tikok étan-mti, té i inm poz in voyaz kestion son lantouraz. Olèr domann « akoz ? », li té di : « Afér ? « Afér, isi ? » ; « Afér, laba ? » ; « Afér tel soz i espas dann tel manir ? » Tout fason, si li té dmann « akoz ? », son frèr Zan-Lik té i mank pa arvir ali : « Akoz margoz lé amér, lo grin lé dou, la rasine lé plat ! »
Soman, ek son zafér « afér-la », Tikok té i fatig domoun.
Na in kou konmsa, Tikok i oi son matant Eliz i pas dann somin. Tou zis si lo matant té i gingn marsé, si-telman lo vant té bel ! Tikok i dmann : « Afér lo vant matant Eliz lé gro, monmon ? »
Zan-Lik i antan sa, li mét son dé min dann son pos, li sort déor, li sif : « Fffiii… fffiii… fffiii ».
Gramoun Biganbé, apo dégrinn maï, i grat in kou son gorz, i sas in nti poul l’apo avaz ali : « Ssit ! Ssit ! Ssit, ti poul ! »
Granmèr Tisia, son koté, i rakoki son rin po trap in piés linz dann son tant koutir. El i mét-a-shant pli for son romans légliz : « Sé lo moi dé Marie-é, sé lo moi lé pli bo ! ».
I rét monmon tousél, estér, po réponn. Madanm Biganbé lé zéné, soman el i pérd pa kouraz, i réponn :
« Out matant i sar gingn in zanfan !
– Afér ? Tikok i domann, son zanfan lé dan son vant ?
– Tikok ! Madanm Biganbé i arvir. Estér, alé zoué ! »
Tikok i persis, i dmann :
« Bin ! Afér lo zanfan kouzine Zoumine la ariv dann laviyon, li ? »
Madanm Biganbé té i atann pa kestion-la, konm el lé pri dan la kol, el i ogard son mari. Gramoun Biganbé i konpran, i trap Tikok par la min, i di :
« Alon, mounoir ! Anon, n’a rod in pongné manzé lapin !
Epi fini an plézantri, li azout :
« Dan la vi, i fo pa soman rod "afér", i fo tas moyin sort dann fér ! »
Christian Fontaine
15 mai, par Manuel Marchal
L’exemple de l’industrie sucrière européenne montre que la norme est de confier la responsabilité de la stratégie industrielle aux agriculteurs (…)
15 mai, par Justin
Mi sorte lir so matin, dann zoinal, in mové nouvèl : in projé d’loi pou indamniz bann zanfan La Creuse i pass ar pa dovan lo parlman franssé so (…)
15 mai
Face à l’urgence climatique, le Conseil économique, social et environnemental (CESE) a lancé un appel : il est temps d’agir pour protéger les (…)
15 mai, par Justin
Mi souvien in kamarad té i di toultan : mwin lé pa tro for ladsu, mwin lé pa tro for la dsu.L’èr pou manzé, li lé pa tro for dsu manzé.L’èr gouté (…)
15 mai
La secrétaire générale de la CFDT, Marylise Léon, souhaite que le président Emmanuel Macron reconnaisse que la réforme des retraites n’était pas (…)
15 mai
Santé publique France confirmé la baisse du nombre de cas de chikungunya à La Réunion, tant en médecine de ville que dans les services hospitaliers.
10 mai, par Manuel Marchal
Ce 9 mai, Moscou a accueilli les commémorations du 80ᵉ anniversaire de la victoire sur l’extrême droite en Europe, en l’absence des dirigeants (…)
13 mai, par Justin
Mézami mi sorte lir dann lésprèss Maurice lo poinn-vizé in moune inportan i apèl Edouard Maunick dsi lo kréol morisien épi son dévlopman laba shé (…)
13 mai, par Julie Pontalba
Ce dimanche 11 mai, le nouveau Pape a prononcé sa première prière devant des milliers de fidèles à la basilique Saint-Pierre de Rome. Durant son (…)
13 mai, par Manuel Marchal
Les États généraux de la canne à sucre doivent poser la question de la gouvernance de la filière, responsable de la crise actuelle sans précédent. (…)
10 mai
Les eurodéputés ont adopté de nouvelles règles en matière d’émissions de CO2, offrant un délai supplémentaire aux constructeurs en retard sur (…)
13 mai, par Julie Pontalba
Les enfants qui naissent aujourd’hui ont, dans la majorité des cas, la chance de connaître leurs grands-parents, voire leurs (…)