Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -48-

La kaz kreol

19 avril, par Christian Fontaine

I prétan di, an Frans, la kaz la pa parèy la kaz isi, La Rényon.

Daborinn bann zorèy i apèl pa sa : « la kaz » ; i apèl sa : « la maison ». Zot « maison-la » (Zot’maison-la ? ) lé drol sa ! I ansèrv kaziman po tout ! Ladan ou na « la cuisine » ousa i fé kui manzé, épi « la salle de séjour » ousa i rosoi domoun po kas la blag ansanm ; ou na « lo grenier », in léspès farfar-la- kaz ousa i dépoz bann vié zafèr, épi, pardsou la kaz, ou na « la cave » ousa i ramas bann boutèy do-vin… Dann’maison-la, na ziska « les toilettes », kabiné si ou i profèr !

Isi Larényon, tout zafèr lé pa mayé konmsa ansanm ! Isi la kaz sé la kaz ! La kizine : la kizine ! Kabiné : kabiné !… Soman, sa i vé pa di nou na plis la plas laba an Frans ! Sa i vé pa di nou lé plis ris ! Kontrèr ! Souvandéfoi akoz nou lé séré, akoz nou lé maléré minm, n'i fé nout tournéviré* konmsa ! Oi zot minm : la kaz Maksimin, kamarad Tikok, na rienk dé piès, lé kouvèr an pay vétivèr, na poin « la cheminée » konm an Frans…

In sipozision alors : monmon Maksimin i rod fé kui manzé an-ndan-la ! Zot i oi in pé kosa i sar fé ! Dofé dan la pay, boukanaz dann zié, kouvèrtir marmit dann bifé linz, lo marmit li minm èk potsanm sou lo li ! Taka po kabiné, koz pi ! Dolo atitré* ousa i tir ? Papié tann, ousa i lé ? Kansréti in flakon grézil po fé fane lodèr, kilé ? Nana ? Hin-hin ! Dann in fo-trin konmsa domié kontant out touf fig ankor, laba dann fon la kour, détroi koton* maï dann out min, in gouni po anbar aou par-dvan !

Boudikont, in kaz konm Maksimin i ansèrv arienk po dormi la nuit. Ankor ! Konm Maksimin na in gran frèr èk troi moiyin gran sèr, i fé lé dé garson lé blizé dor si in kès dan la kizine ! Apark sa, la zourné, Madanm Rafaèl i rant tazantan dann son kaz, rienk kan la bézoin-bézoin minm : po aranz lo li, po ropasé, po rod in papié konsékan. Sé dann la kaz osi li dépoz son tant koutir, soman li sar koud déor sou trèy sousou. Trèy sousou-la i ansèrv konm « salon » osi : la minm li rosoi 1 son moun… sirtou moi désanm, zanvié, févriyé, troi moi ousa la nèz i fonn an Frans, aléoir isi, domoun i rod po fonn èk lo féso i fé !


Signaler un contenu

Un message, un commentaire ?


Témoignages - 80e année


+ Lus

Gargoulèt

7 mai, par Christian Fontaine

Lékol, na in marmay i apèl Gargoulèt. Li lé long konm in zingad, é li inm fé lo vantar. Lo san zot-dé Tikok i akord pa ditou. Dèk Gargoulèt i oi (…)