
Témoignages n°21816 du samedi 19 avril 2025 - 80e année
19 avril, parVisite d’Emmanuel Macron à La Réunion La CGPER souhaite que les politiques publiques puissent être adaptées à l’agriculture réunionnaise (…)
Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -44-
2 avril, par
Isi Larényon, na désertinn soz gramoun i yinm pa koz dovan marmay : la politik, la rolizion, koman i fé zanfan… Si lo kestion « lamour » épi « koman i fé zanfan », par egzanp i di aou : « Lavyon la porté », « Bondyé la doné », « Gouverman la anvoyé », tou-sa-la ! Alors, koué marmay i fé ? Zot lé blizé aprann tou-sa dann somin, dann lékol maron !
Tikok, li, li la aprann son promié léson kan li navé uit-név’an par-la. Ala, koman la espasé : Tikok i oi in mal-mani* l’apo ral-ral-pousé ek in fémel-maskarin*. Mal-mani lé pli gro, fémel lé pli fay. Alors, Tikok i pran pitié, i kri : « Monmon ! Monmon ! Vien oir kanar po batay !… ss sit kanar !”
Madanm Biganbé i lév la tét, i arbés tout-suit konm in moun onté*. Tikok i pérd pa la kart*, i kri : « Papa ! Papa ! Ogard ! I lés kanar sobat konmsa ? Mal-mani va tié maskarin-la !… ss sit ss sit ! kanar ! » Misié Biganbé i lév la tét, soman… i arbés suit, son zorey i vien rouz.
Tikok i konpran pa in grin ! Dabitid, kan bann volay i rod désir zot trip po kour si in ver-d’ter, sinonsa kan dé kok i batay, bann vié gramoun i di : « Véy bien Tikok ! Tansion i manz linnalot ! Volay lé sitelman frazil, koméla, ek zot kalité rabato déor i vann la boutik-la ! »
La, pouatan, in gro mal-mani l’apo péz in fémel maskarin atér. Maskarin-la i débat, mé rien-a-fér, li rés désou minm ! Alapa, Misié ek Madanm Biganbé i bouz pa, i di pa arrien, i kri pa tir, konm in afér zot la pèr. Kontrér, Madanm Biganbé i di : « Tikok, alé zoué, mounoir ! Lès zanimo-la trankil ! ». Tikok na bo kalkilé, li konpran pa minm.
Laprémidi, Tikok i trouv son kamarad Ti-Pièr, li rakont lo zafér. Ala, Ti-Pièr atér po rir : « Koi ! koi ! koi ! » Tikok lé ankor pli dann la kol par lo manièr Tipièr i fé : « Pokoué ou ri konmsa, Tipièr ? » Tipièr i ar-ri pli for ankor : « Koi ! koi ! Koi ! A ! Tikok ou fé ri, ou. Toutfason ou lé ankor tro ti po konét tou-sa ! »
« Mystère et boule de gomme et pique et pique… » : Tikok i mazine son ti sanson la métrés i fé sant ali défoi lékol. » Mistèr, sé vréman in mistèr po li !
Rozman, lontan apré, Tipièr la komans esplik ali : « Dé mal-mani i batay souvan ansanm, dé kok lé parey ! Soman, kan ou i oi mal-mani ek in fémel kanar i zoué-zoué ansanm, sinonsa in kok ék in poul, pran pa sa po batay, ou ! »
Pa bézoin Tipièr la fé in désin, Tikok la konpri tout-suit : li té fine rant dan son tréz’an !
Visite d’Emmanuel Macron à La Réunion La CGPER souhaite que les politiques publiques puissent être adaptées à l’agriculture réunionnaise (…)
Mézami mwin lé sirésèrtin bonpé rantre zot i koné patoi-la pars in mové labitide an parmi lo moune sé d’konporte azot an abizèr. Mi rapèl in (…)
A compter de ce 17 avril, la campagne de vaccination gratuite contre le chikungunya avec le vaccin IXCHIQ® est élargie à l’ensemble des publics (…)
Dans la perspective de la visite présidentielle la semaine prochaine à La Réunion, vous trouverez ci-dessous la lettre ouverte de l’intersyndicale (…)
La CFTC a indiqué qu’elle ne souhaitait pas aborder la question du financement de la protection sociale, prévue à l’agenda du conclave pour les (…)
La 8ème édition du Festival du Film Militant de la Réunion se déroulera à Yourtes en scène, 103 Route Nationale 1, lieu dit « Ravine la veuve » (…)
Depuis mardi, un groupe d’enfants d’origine chagossienne est présent à La Réunion. Ils sont hébergés au centre culturel Zélindor à Sainte-Suzanne (…)
Une note de l’agence statistique du ministère de l’Éducation atteste que Mayotte, la Guyane et La Réunion abritent les élèves faisant face au plus (…)
À quelques jours d’un funeste anniversaire pour le Soudan, celui marquant deux années de guerre civile, un haut responsable de l’ONU a tiré, (…)
Mézami kan i di rin kossa zot i oi pou vréman ? Dé lorgane intèryèr sansa kékshoz d’ote. Ote shoz biensir ! si i di rin i pé konprann lo rin konm (…)
C’est une première ! L’Indianocéanie aura son parlement régional des jeunes. 30 jeunes de l’Union des Comores, de La Réunion, de Madagascar, de (…)
Forstan koz « Tikok ek Zan-Lik » dann nout zistoir, astèr n’in-pé i kroi Tikok na zis in frèr minm, parèy désertin fami ris na riyink dé zanfan ! (…)