
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -55-
14 mai, par
Tikok navé in kouzin té apel : "Mésié Klod". Lété in kouzin troizyinm dégré. Tikok konm toulézot, té kri ali "Mésié", akoz li té in gramoun déza, épi li té fé lékol. Ek sa, li té ris, saminn fami Tikok té frékant pa li (souvandéfoi, Madanm Biganbé té di sanm Tikok ek Zan-Lik : « Galiz* pa zot ek zanfan moun ris »). Po asév konplik la konplikasion, Tikok té inm pa di-tou kouzin-la. Akoz ? Akoz, n’in kou Tikok té dann son klas, kour lémantér-dé, li la pa koni son léson kan Mésié Klod la poz ali kestion. Mésié Klod la dni, la komans bann* ek li :
« C’est toujours pareil ! Tu n’apprends jamais tes leçons ! »
– Mi aprann M’sié ! Soman yérosoir, monmon la anvoy amoin rod do-lo, do-boi, fé komision, tousala ! Apréla, papa l’arivé li té sou ! »
– Allez, pas d’histoires ! »
Epi ala po ou ! « Tok », Mésié Klod i moung* Tikok in zok* dann koko-d’tét ! Do-fé la rod po sorti. Dann milié koko Tikok la mont in mang karot pli gro in zéf pizon.
« Zamé ! Zamé ! M’a obli sa ! » Tikok la di dann son kér. Konm fétéspré, dopi zour-la, li travay lékol.
Soman fo kroir aprésa, Mésié Klod la réflési, li la rogrèt son zés ! Pars n’in kou, dann lér rékréasion, li fé son doi konm in zin la pés, i di Tikok : « Viens ! » Tikok i konpran pa, li la pér alé. Forstan Mésié Klod i kri ali, li oz alé ! Bin la, kosa i éspas ? In nafér drol ! Mésié Klod i komans par anbras Tikok, larm de zyé i koul. Tikok i vien rouz konm in kok. Mésié Klod i rouv son sak, i trap in letsi ! In letsi mi di azot ! Té pokor bien la sézon, poitan letsi-la té pli bel in zoranz, té ron, té pomé, té roz !
« Tiens prends-lo, Tikok ! Je l’ai réservé exprès pour toi ! C’est lo premier letchi de la cour ! »
Lo kér Tikok i grosi, li lé onté, li di minm pa mersi, li sava. Kan li plis letsi-la po manzé, i san pli bon lo-d’Kolongn ! La po sa an-ndan, lé pli rouz in kèr-d’bèf ! La sér sa, lé pli tann, lé pli fine sad in zézèr ! Lo gou sa, lé pli dou k sad miel vèr !… Tikok i arvien pi, li lé kontan, son kér i klèrsi, li lé ozanz ! Zot lé pa péyé po kroir, bin dopi zour-la, Tikok la pas promié lékol !
Lontan apré, kan son kouzin Klod lé mor, li la di : « Défin kouzin Klod, mon frèr, out lam lé sové ! » Konmsa po in letsi, po in linzistis réparé, po in letsi partazé, lo monn antyé i pé sanzé !
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)