
Toujours pas de solution trouvée entre planteurs et usiniers
16 juilletFaute d’accord trouvé au Comité Paritaire de la Canne et du Sucre (CPCS), une nouvelle réunion aura lieu le 16 juillet siège du CTICS.
Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -17-
30 novanm 2024, sanm
Granmoun Biganbé la kas maï, la gingn trèz bal plin. Lo pli gro zépi, li la mèt desi in koté, po la smans, la ranpli dé tant avek. Zan-Lik la donn la min po sarz la sarèt ; apréla, la dsann la kaz prépar la plas po fé sèk lo maï. Tikok, li, konm li lé pli pti, son papa la di ali : « Aou, ou’a dsann an sarèt, mon nanfan ! Soman, vèy bien anlèr, tansion le dé tant smans i vèrs ! » Tikok la pa atann i di dé foi, la grinp tout-suit anlèr la sarèt, la bien kal ali rant dé gouni maï, le tant gro zépi koté d’ li !…
Tout zafèr paré, Biganbé i komann « Irk, ouo, i ! ». Tanbi, lo bèf, i démar ! Tan-k nana plato o-sinon-sa la désant, bèf-la i donn lo grin ! Soman, i amiz pa i ariv la pant Saladin ! A-s’moman-la, lo « klok klok » lo sarèt i larg lo batman séga po kas an boléro ! Sé konm-k’i-diré : li sa pli dousman ! Tanbi, sou son zouk, la bav i komans koulé ! Son tèt i komans vir droit-gos ! Son pat i komans aras zerb, kan i fé pa vol galé par koté ! Granmoun Biganbé na bo kriyé « ouo a i ! », rien a fèr ! Bèf-la i an-pé pi minm !…
D’anlèr lo sarèt, Tikok i komans pran pitié. Li dmann an li-minm koman fé po soulaz lo pov Tanbi ! Momandoné, in lidé i pas dan son lespri : « Paké lé tro lour po li ! Atann m’a èd ali ! » Alors la, li pran in tant maï, li débat po mèt desi son tèt ; apréla, li dobout avek, par an nsi le bal maï ! (1)… Gramoun Biganbé, promié débi, la pa romark son zès. Moman-doné, poitan, li sort koté brankar, li pas par déryèr po oir si laryaz lé bien déséré, li oi Tikok dobout anlèr lo sarèt, lo tant maï desi son tèt !
« Mé kosa ou i fé la, mounoir ? »
– Bin, papa ! Oui oi pa Tanbi lé fatigé ? Moin la kalkil soulaz ali in pé ! »…
Granmoun Biganbé la pi gingn di aryin, la rèt la an plan ! Mé dan son kèr, li la maziné :
« Bondié Ségnèr (2) ! Kansa mon garson va vni in moun ? Lu na bonn volonté, mé lespri lé ankor fermé ! »…
Christian Fontaine
(1) ???
(2) I trouv ossi : Sinyèr ; Sénièr ; Sin-yèr (konm, souvandéfoi té i prononse lontan).
Faute d’accord trouvé au Comité Paritaire de la Canne et du Sucre (CPCS), une nouvelle réunion aura lieu le 16 juillet siège du CTICS.
Dabitid, bann Ti-blan dan lé-o i inm pa tang. Sé lidé ! Pars in bon kari tang, na poin rien lé pli bon k’ sa ! Antouka, po Tikok, sé son méyèr (…)
Avec un total de 1 549 000 nuitées en 2024, la fréquentation dans les hôtels et autres hébergements collectifs touristiques de La Réunion est (…)
Mézami mi koné pa si mo-la demoune i ansèrv ankor zordi mé si i ansèr pi lé bien domaz. Pars kaloubadia sa sé in pti trafik wi fé san fé romarke (…)
En 2024, le trafic aérien est quasi stable (+0,5 %), avec 2,7 millions de voyageurs accueillis dans les aéroports de La Réunion. Les liaisons (…)
Les efforts demandés pour faire des économies ont été relevées de 40 milliards à 43,8 milliards d’euros à cause d’« une situation qui s’est (…)
Le Parti communiste Chinois (PCC) est né le 23 juillet 1921, à Shanghai, dans la partie colonisée par la France. Le 1er octobre 1949, Mao proclame (…)
Sept prix Nobel d’économie ont appelé à mettre en place un impôt minimum sur les patrimoines des plus riches. Parmi les signataires de cette (…)
La commission d’enquête sénatoriale sur l’utilisation des aides publiques aux grandes entreprises a rendu son rapport le 8 juillet, après six mois (…)
Quelques jours avant la tenue du CIOM à Paris, à Saint-Benoît, une centaine d’acteurs politiques (PS-EELV-PCR-Banian-Ansanm-Place Publique), (…)
Le Comité du patrimoine mondial de l’UNESCO, réuni à Paris, a décidé de retirer trois biens situés à Madagascar, en Égypte et en Libye de la Liste (…)
La réunion du Comité interministériel des Outre-mer (CIOM) organisée le 10 juillet par le gouvernement à Paris, sans la présence des élus locaux, (…)