
Chikungunya à La Réunion : 362 nouveaux cas en une semaine
18 févrierMenace persistante en pleine saison des pluies
Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -3-
19 octob 2024, sanm
Gramoune Biganbé l’apo grat son zènn kann an o la Pant-Toupi. Zan-Lik osi l’apo trimé, tandik Tikok i pas son tan rod pikan po lapin (li anprofit po poz gob po kay !). Moman-doné, gramoune Biganbé-la i arèt nèt, i apiy desi son mans pios ek in min. L’ot min, li mèt konm an lovan rant son fron ek son zié, li ogard. Tikok i fé konm son papa : li gèt an-lèr.
La-o dann sièl, na dé-troi pié-d’van (sa in lespès niaz i rosanm in pié-d’boi). Pié-d’van-la i komans pous-pousé, may-mayé… ziska-tan k’ i form in troupo d’mouton i mèt-doboi an montan ! Sé k’ in ti briz la lévé, épila, parèy in zénéral invizib, li sé-d’ pran la tèt po tout : li ral niaz plizanplis dan lé o ; li kas la rond zirondel, li obliz azot rant dan la prosésion po asèv zot prièr !... An-plis li zoué lou-kouri dann pié-d’boi, dann brans-do-boi. Li fé « salam » ek zot fey konm kan domoun i eskou zot mousoir po in bato an partans (dan l’tan Tikok, voiyaz an lavion té pa tro for)…
Epila, toudinkou, aprosan sink-èr, o ki ! Tout i arèt in sèl kou. An minm tan in lespès fénoir i tonm san kri gar ! Fénoir-la i mélanz ek soley o kousan. Amiz pa, lo siel lé konm in marmit an kuiv ranversé la gagn boukanaz par an-dsou : lé rouz, lé zonn, lé gri, lé sann… tout ansanm ! La briz, konm in marmay la pèr d’ son papa an kolèr, la kour kasièt dérièr la montagn ! Fey-do-boi osi i bouz pi, i rèt la, konm volay la gagn lapopleksi ! Lèr i dovien sho konm kan ou i sa vèy la marsh dann fé ! Rod zirondel, i trouv pi ; é tanka moino ek zoizo-blan, parl pi ! Ek sa, pi in dézord, pi in tapaz, pi in mouvman, pi in grin ! Na rienk la mèr, loin labanba, i bat son ronfloman, konm kan “Gramoune” i moun (1) son maï, la-o !...
Pa bézoin d’ plis ke sa po Biganbé konprand (pa bézoin la météo, la radio… tousala, konm zordi !) Tout-suit, li di : « Alé, marmay ! Prépar anou vitman pou dsand : siklonn i ariv ! » Pa sito di sa, li trap son bértèl ; son gamel manzé, son lit dolo, li bour ddan… Zan-Lik i fé parey. Tanka Tikok, li dégaz anmar son paké d’zerb po mèt desi son tèt… Tout la band o may, an dsandan !...
(à suivre)
Christian Fontaine
(1) Moun maï : moul maï, moud maï.
Menace persistante en pleine saison des pluies
Plus de 50 000 demandes
Mézami mi sorte lir dann in revu syantifik in lartik dsi troi produi in bonpé dmoune i manj é tazantan néna inn i arète dsi karo pars néna poizon (…)
Nouvelle gouvernance dans l’enseignement supérieur public à La Réunion
Haut conseil de la commande publique
Enquête sur le clientélisme et la discrimination envers les résidents non-français à Mayotte
In kozman pou la route
L’Étang-Salé et Le Tampon sont les communes les plus touchées
Un travail essentiel pour les communistes : expliquer à la population les enjeux d’un monde qui change
Envoi de plus de 35000 lettres recommandées pour appliquer le principe de précaution
Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -35-
Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -36-