
« Demoune parèss i sof solèye a longuèr d’zourné. »
9 juillet, parMézami zordi lo tan lé mossade.La fré i trape aou dsi lé z’antournir.Tazantan in pti srin d’plui i glass aou ziska lo zo…Sé l’èr pou rèv bann (…)
Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -37-
19 févrié, sanm
Na in zour, monmon Tikok i di ali konmsa :
« Tikok, mon zanfan, in nti dégou pétrol na pi. Kour aou la boutik in nestan. Minm tan, asèt amoin in boit zalimèt sanm in kilo rabato ti grin. Alé vit, pangar Atiok na l’tan fermé ! ».
Marmay-la i kalkil in kou, li di an li minm :
– Békalinèt ! La, lé moungé, la ! Déor, gro fénoir i amiz pa i ariv ; ek sa, Atiok i artonm loin, i fo pas dann somin zerb, koup par santié, tousala… »
Tikok i kroi pa tro-tro zistoir granmerkal, mé li la touzour gingn in krintiv marsh la nuit ! Soman, li di pa arien, li pran l’ san fran (larzan lontan) son monmon i donn, li bour dan son posh-a-ki, li trap son soubik, li sava !
Lo pov ti bononm, astèr, i gingn-gingn kou-d’kongn dan preské tout galé nana desi somin ! Po asévé, in grin la limièr na poin anlèr lakaz Bondié ! Soman, Tikok i perd pa kouraz. Kontrèr, li fé l’vayan : li sif po fé fane la pèr. Laba, dann karo kann, grélé i fé lakonpagnman, zot-la : « tilit…lit…tilit… »
Tikok té fine tap in zoli bout somin. Toudinkou, koté lo pié boi-d’andrèz, li oi konm in gro tèt i klèr dann fénoir ! Dé bel zié, in gran bous !... Sa i flanm pli for dofé desou marmit ! An minm tan, lo lonbraz, otour, i tranm konm kan la line i fé !... Oté, baya ! Bouzé, marmay-la la pi gingné ! Sévé la dobout son tousèl desi son tèt ! Son dé boi maï la dni tann konm zoryé koton ! Tanka son dé kanèt-la, sa la vir vant-an-lèr ! Tikok la tonm kaziman fèb !…
Kan li la rolvé, li la pi ogard déryèr, li la dégaz vitman, pli pir k’in shat dofé la pran dan la ké !... Ariv la kaz, la krié :
« Monmon !... Monmon !... Bébèt !... Bébèt !… »
Apré-la, la tonm desi d’li, la gingn fonn-sagrin, la pléré, la pléré minm ! Son monmon té koné pi kosa té fo fé : lo-d’sel, kèr-d’pès, lalkol kanfré, sifon mouyé, la prièr… El té pa loin vni fol po son zanfan !
Granmoun Biganbé, li, li la pran somin la boutik. Lo minm sat Tikok lavé pran. In kard’èr apré, li arvien ek… in kalbas sek ek la bouzi par an-ndan ! Domoun lavé fé la malis : lavé pran in kalbas sek, lavé fouy dé trou ddan po fé lé dé zyé ; ek in ot gran trou po fé la bous. E, par an-ndan, lavé in bouzi !...
Antouka, si la malis lé dou po in-pé, kapkap Tikok, li, lété amèr, se soir-la ! Rozman, landmin matin, Madanm Biganbé la fé sézi romarin po li boir !
Christian Fontaine
Mézami zordi lo tan lé mossade.La fré i trape aou dsi lé z’antournir.Tazantan in pti srin d’plui i glass aou ziska lo zo…Sé l’èr pou rèv bann (…)
Le premier ministre, François Bayrou, s’est exprimé devant les préfets de régions et de départements, ainsi que les secrétaires généraux des (…)
La quasi-totalité du bassin méditerranéen a connu des températures supérieures à la moyenne en juin, particulièrement dans sa moitié ouest. Sa (…)
Le Musée du Sel, à Saint-Leu, a accueilli, le samedi 5 juillet, la restitution de la résidence d’artiste de la chanteuse, auteure et compositrice (…)
Karine Lebon, députée de la 2e circonscription de La Réunion, redouble d’efforts pour que sa proposition de loi visant à reconnaître et réparer (…)
Tirées vers le bas par le repli des produits manufacturés, les ventes de la France à l’international ont baissé plus fortement que les achats, (…)
C’est dans une ambiance chaleureuse avec un état d’esprit fraternel que les délégués de la Section PCR de Sainte-Suzanne se sont réunis en (…)
Les technologies de Google Cloud renforceront la plateforme d’Ecobank pour améliorer la banque digitale, le soutien aux petites et moyennes (…)
Une information récente communiquée par le ministre de la Justice Gérald Darmanin concerne la création de nouvelles prisons sur l’ensemble du (…)
La conférence historique sur le financement du développement à Séville s’est conclue avec un sentiment renouvelé de détermination et un accent mis (…)
La FSU Emploi Réunion tient à rappeler que la mise en œuvre des programmes de transformation de France Travail, issus de la loi Plein Emploi, ne (…)
Au 1er juin, les chiffres du ministère de la Justice ont établi à 84 447 personnes détenues pour 62 566 places. La surpopulation carcérale (…)