
Turbulence à la Mairie de Saint-André
5 juillet, parAprès les coupures d’eau mémorables sur fond de polémique, le conflit Mairie de Saint-André-Cirest qui perdure, les plaintes à répétition, les (…)
Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -37-
19 févrié, sanm
Na in zour, monmon Tikok i di ali konmsa :
« Tikok, mon zanfan, in nti dégou pétrol na pi. Kour aou la boutik in nestan. Minm tan, asèt amoin in boit zalimèt sanm in kilo rabato ti grin. Alé vit, pangar Atiok na l’tan fermé ! ».
Marmay-la i kalkil in kou, li di an li minm :
– Békalinèt ! La, lé moungé, la ! Déor, gro fénoir i amiz pa i ariv ; ek sa, Atiok i artonm loin, i fo pas dann somin zerb, koup par santié, tousala… »
Tikok i kroi pa tro-tro zistoir granmerkal, mé li la touzour gingn in krintiv marsh la nuit ! Soman, li di pa arien, li pran l’ san fran (larzan lontan) son monmon i donn, li bour dan son posh-a-ki, li trap son soubik, li sava !
Lo pov ti bononm, astèr, i gingn-gingn kou-d’kongn dan preské tout galé nana desi somin ! Po asévé, in grin la limièr na poin anlèr lakaz Bondié ! Soman, Tikok i perd pa kouraz. Kontrèr, li fé l’vayan : li sif po fé fane la pèr. Laba, dann karo kann, grélé i fé lakonpagnman, zot-la : « tilit…lit…tilit… »
Tikok té fine tap in zoli bout somin. Toudinkou, koté lo pié boi-d’andrèz, li oi konm in gro tèt i klèr dann fénoir ! Dé bel zié, in gran bous !... Sa i flanm pli for dofé desou marmit ! An minm tan, lo lonbraz, otour, i tranm konm kan la line i fé !... Oté, baya ! Bouzé, marmay-la la pi gingné ! Sévé la dobout son tousèl desi son tèt ! Son dé boi maï la dni tann konm zoryé koton ! Tanka son dé kanèt-la, sa la vir vant-an-lèr ! Tikok la tonm kaziman fèb !…
Kan li la rolvé, li la pi ogard déryèr, li la dégaz vitman, pli pir k’in shat dofé la pran dan la ké !... Ariv la kaz, la krié :
« Monmon !... Monmon !... Bébèt !... Bébèt !… »
Apré-la, la tonm desi d’li, la gingn fonn-sagrin, la pléré, la pléré minm ! Son monmon té koné pi kosa té fo fé : lo-d’sel, kèr-d’pès, lalkol kanfré, sifon mouyé, la prièr… El té pa loin vni fol po son zanfan !
Granmoun Biganbé, li, li la pran somin la boutik. Lo minm sat Tikok lavé pran. In kard’èr apré, li arvien ek… in kalbas sek ek la bouzi par an-ndan ! Domoun lavé fé la malis : lavé pran in kalbas sek, lavé fouy dé trou ddan po fé lé dé zyé ; ek in ot gran trou po fé la bous. E, par an-ndan, lavé in bouzi !...
Antouka, si la malis lé dou po in-pé, kapkap Tikok, li, lété amèr, se soir-la ! Rozman, landmin matin, Madanm Biganbé la fé sézi romarin po li boir !
Christian Fontaine
Après les coupures d’eau mémorables sur fond de polémique, le conflit Mairie de Saint-André-Cirest qui perdure, les plaintes à répétition, les (…)
Le CIOM « national » aura bien lieu le 10 juillet au Ministère des Outre-mer, en présence du Premier ministre, François Bayrou et du ministre de (…)
Kan i ariv Novanm-Désanm-Zanvié, domoun i réziste pi ek la salèr. Zène-zan i mars dann somin, zène-fi i roul an dékolté ; sétaki i rod in manir po (…)
En avril 2025, la ministre malgache des Affaires étrangères, Rasata Rafaravavitafika a déclaré que "la position de Madagascar concernant la (…)
L’ancien chef de la diplomatie européenne a déclara qu’« en un mois, 550 Palestiniens affamés ont été tués par des mercenaires américains ». Une (…)
Après l’opération militaire d’Israël « Rising Lion » (« Lion dressé ») contre l’Iran dans la nuit du jeudi 12 au vendredi 13 juin 2025, et celle (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
La Réunion fait partie des régions françaises les plus touchées par les conséquences sanitaires, sociales et judiciaires de la consommation (…)
1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
C’est dans une ambiance chaleureuse avec un état d’esprit fraternel que les délégués de la Section PCR de Sainte-Suzanne se sont réunis en (…)
La section PCR du Port apprend avec une profonde tristesse le décès de Nadia PAYET, ancienne déléguée syndicale CGTR. Militante engagée et (…)