
In objéktif pou trapé : In dévlopman korèk …sansa sé in bilan négatif !
26 juin, parMézami, ni sava rante dann in pèryode zélékssion ané pou ané.Nora zélékssion l’ané 2026, nora zélékssion l’ané 2027 é nora ankor l’ané 2028… Bann (…)
Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -46-
9 avril, par
Na dé-troi kamarad té i oi pi Zistoir Tikok dann Témoinyaz Krétien ; zot té trakasé. La parti oir in kou Direktèr zournal, la mann ali, la di : « Té, Pèr PAYET ! Kosa l’ariv Tikok, don ? La déviré* ? Lé mor ? La désot la mèr ? Koué k’ sé li ? »
Pèr PAYET la kal azot, la di :
« Non va, marmay ! La pa mor, li ! La pa déviré osi ! Soman zot i koné Tikok, sa in marmay siklotomik.
– Siklo… ti ki ? na inn la di.
– A bon ! Tikok lé malad, alors ! Di anou in kou, va, Pèr PAYET, "siklotimik-la" lé grav ? I sava doktèr pou sa ?
– Non, va, kamarad ! Siklotimik i vé dir aou : Tikok lé koman tonbé-lévé*, in zour lé bon, in zour la pi bon ! In zour li donn paké minm, li alim do-fé, in zour li fé arienk… la fimé ! Zordi : li sant, li dans, li rir an ponplémous ; domin, li lé an-ta, an-zibou* dann in koin ! »
– A, oui ! Mi oi astèr ! (in kamarad té pokor kozé ziskalèr i arvir son tour). « Lé konm kidiré zordi Tikok i fé léo èk léba… par léplinn. Na dégré li lé anlèr ranpar, na d’lèr, li glis dann fon ravine. Amoin osi moin na in tanpéraman konmsa. Mounoir ! Lèrk moin lé anlèr, lé bon. Soman si la di aou moin lé dann fon osi, la ! Avaz p’amoin, avaz p’amoin : mi mord ! Anfin ! Si moin lé an otèr mord. Pars lèrk moin lé konmsa-la dann fon, mi tonm pli fay la fayté*… Apréla alé di riyink bann fi na d’ règ ! »
Toudinkou, Tikok (li té po akout azot par la fénèt) i déboul par la port, i rir, i di :
« Aba ! La moin la trapé, la ! Zot i koz, koz minm dési mon do, la ! In ? Moin lé sikolotmik ? Tazantan anlèr ranpar ; par kou mi adbout dann fon ravine ? Ebin, dann fon ravine-la, kroir pa Bibi i perd son tan touzour, li ! Bibi i kalkil : mi agèt koman do-lo i pik somin la mèr, koman kozman zoizo i mont la foré. Parlfèt mi agèt tournéviré la vi. Mi rod pli gayar santyé néna po armont anlèr ranpar !
– Ou la fine trouvé ?, na inn i domann.
– Moin la trouvé minm ! Ou’a dmandé ! I amiz pa, zot i sa rogout amoin dann Témoinyaz Krétyin-la. Mi sa ragoul* azot sanm Tikok. Vèy, ou’a oir ! »
Anfin ! In-foi Tikok la kozé, daoir pa mantèr. Moin lé sir-sertin, li sa aminn anou batkaré loin minm dési son "siklotimik".
Mézami, ni sava rante dann in pèryode zélékssion ané pou ané.Nora zélékssion l’ané 2026, nora zélékssion l’ané 2027 é nora ankor l’ané 2028… Bann (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)
Le troisième Plan national d’adaptation au changement climatique « n’a toujours pas de cadre contraignant et ne prend toujours pas en compte les (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Dann in famiye néna touzour inn pou fèr lo gran. Li yèm okipe d’ shoz lé pa d’son az. Sé pou sa i di, li fé l’onm d’afèr. Mi rapèl in zour mwin (…)
La CGT exige un référendum pour "sortir par le haut" et "rassembler le pays" après l’échec du "conclave" pour "que les Françaises et les Français (…)
Le Syndicat des énergies renouvelables a appelé les députés à rejeter la proposition de loi sur la programmation énergétique.
Le conclave des retraites initié par le premier ministre, François Bayrou, pour éviter la censure de son gouvernement, devait s’achever le 17 juin (…)
Au séminaire du 17 mai 2025, consacré au centenaire de la naissance de Paul Vergès, le PCR avait organisé 3 débats : ne soyons pas esclave de (…)
Face à l’urgence climatique et sociale, seize associations citoyennes et environnementales de La Réunion unissent leurs voix pour interpeller les (…)
Près de 12 millions de réfugiés ont trouvé protection dans les 46 États membres du Conseil de l’Europe.
Dans le cadre d’un partenariat avec l’Union européenne, le Département organise, le samedi 21 juin au Village Corail (L’Ermitage-les-Bains), un (…)