
C’était un 30 juin
30 juin, par1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
18 septembre 2019
Na poin lontan- dé troi zou ,maksimome- in madam la vni oir amoin.D’apré sak èl i di amoin èl la rèss dopi étan jenn inn militant kiltirèl :kiltir popilèr,lang kréol rényonèz séga,maloya, kabaré,zistoir,téat kréol,la krosh épi moring-Brézil la ba i apèl sa Capoera-moin la konprann tousala i fé parti son mond aèl, konm laté la myène lontan avan èl l’ariv dsi la tèr é touzour la myène zordi.
Afors ékout aèl kozé , moin la antann in parol inportan èl la di, in késtyon èl la poz amoin :el la di amoin konmsa, koman mi ésplik tout sak mi sort nonm an-lèr la la rovni la mode.Mi pans mon répons pé sfèr la shok aèl,in pti pé, kan moin la di :tout sak nou la anparl an-o la, la pa in késtyonn mod, mé in késtyonn lidantité pou nou.
La mode, zot i koné, sa i sava, sa i vien épi sa i shanj toultan .Lé vré,kékshoz i pé arvnir a la mode, mé la pa nout lidantité.Lidantiré sé sak i fé ké nou sé nou é nou sé pa in n’ot ké nou . In rényoné la pa in morisien, la pa non pli in séséloi.Biensir nou la pa vréman étranj inn par raport a zot :nou lé famiy sa lé sir mé nou sé nou é zot sé zot.
Zot néna in listoir,é nou néna la n’ot.Zot la invant zot lang épi nou la invant la n’ot.Zot la invant z’ot mizik é nou la invant la n’ot. Zot séga, i apèl séga mé la pa la n’ot san pour san.Lé vré nou konm zot la konète la trète épi lésklavaz, nou konm zot nou la konète la kolonizasyon, nou épi zot la konète l’angajism, nou la suiv nout listoir é zot la suiv lazote :shakinn son parkour konm idi....
Ousa i lé la mode dann tousala ?La mod sé in dèrnyé koush ni mète, ni tir, li aparète épi li disparète, ni pé anprète ali avèk lé zot, épi ni pé rann lé zot z’ot afèr .Défoi ni anprète épi ni gard pou nou.Ni kréoliz konm i di . Ni pran ali, ni adopt ali, ni modifyé ali pou ké la koush nou la trapé i va avèk nou.
..In pé va di nou lé alyéné :ni pé di oui.Nout kuizine lé akyéné, nout séga lé alyéné, nout gou lé alyéné .Mé o bou dikont kan, nou la fine travaye ali, modifyé ali, shanj ali, li sé nou é l’èrla nou lé pi alyéné kan nou la fini mète ali, in foi transformé, dann nout lidantuité . Ala pou kosa, d’apré moin, lidantité sé l’idantité é la mode sé la modé é inn é l’ot la pa parèye ditou.
Justin
1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
10 000 citoyennes et citoyens – paysans, scientifiques, médecins et victimes – se sont mobilisés dans plus de 60 villes en France pour alerter sur (…)
La Réunion fait partie des régions françaises les plus touchées par les conséquences sanitaires, sociales et judiciaires de la consommation (…)
Médam zé Méssyé, la sossyété zot i ansouvien lo tan l’avé lo pou. Sa té in problèm pou zabitan noute péi pars pou-la sa i grate la tète, é i rann (…)
Les députés ont inscrit dans la loi un premier objectif d’atteindre « 87,5% » du Smic dès le 1er janvier 2026, tout en assurant de « prioriser le (…)
« Nous préparons actuellement une grande conférence sociale rassemblant responsables politiques, économistes et partenaires sociaux, pour tracer (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)