
Un effort supplémentaire de 5 milliards d’euros nécessaire cette année
27 juinLa dette française atteint 114% du PIB au premier trimestre, soit près de 48.800 euros par Français. De fait, des crédits initialement prévus « ne (…)
Bitasion fonnkèr : Baril Saint-Philippe pou èd sak i trime
27 mai 2004
Dimansh, demoun la vni an takon laba bordmèr Baril, pou antann in bitasion fonnkèr, dann la kaz in gabié plantèr, i vanz anndan ’l’Association des paysans’ pou fé valoir inn agrikiltir for minm, soloman èk in gran rèspé lanvironman natirèl, ousa zot i viv, épisa i fé viv azot.
Porézon, son mizik i revandik in fason voir La Rényon natirèl minm, Danyèl Waro i tienbo son lantouraz ansanm bann ti plantèr rényoné, i sobatt pou niabou viv ansanm la tèr. Calvert Leichnig, ti plantèr Saint-Philippe, i èksplik ke le soutien Danyèl Waro i aport lé an relasion èk le travay zot i fé. Parlfèt, pou amont le travay bann gramoun té fé lontan, é ke désertin i kontini améné, porézon sa minm in fason amèn in agrikiltir prop, améné an rèspé. Sak zot la vouli amontré dimansh, sé linportanss prézèrv nout milié natirèl, san inior le dévlopman la komine.
I fo amont in ot fason trèt la tèr. Bann ti plantèr-la i di vèy nout patrimoine, nout tèr. I fo ansèrv bann tèknik bio. Bann produi shimik i tié bann poison... é nou. Porézon "la chaîne alimentaire".
Lé osi lokazion mèt le doi desi bann lariaz i blok bann ti plantèr ki travay la tèr. "I done pa la tèr fasilman desi Saint-Philippe. Desi 15.440 èktar la komine Saint-Philippe, 11.000 i apartien à Léta é o Konsèy zénéral. La tèr lé protézé".
Épisa, na in prozé i ashèv trakass bann plantèr. Tardra viendra, i sar mèt in foraz an plass, pou kapté inn sourss bon kalité delo. I paré, selon l’association des paysans, ke sé la CILAM i devré gingn travay-la pou fé. Sèlman, bann plantèr i demann fé inn étid pou konèt le vré kapasité sourss-la. Kan zot i antann inn nouvèl komsa, i shanboul zot lespri. Sirtou, kan i koné bann larlik laprovizionman an lo i gingn boir, épisa sak in ansèrv pou la tèr.
I fo sobatt pou tienbo in agrikiltir bio, kinm si par dèrièr i rèss in takon problèm i asome bann plantèr. Nana in ta-d batay i fo niabou gingné. Ala pokosa le tourné Danyèl i fé, i rant bien kome i fo pou èd sak i trime.
La komanss èk in maloya la kour. Demoun la shant zot fonnkèr, zot sirandane osi, zot maloya krazé. Danyèl l’armèt son lomaz pou Steven Shinien. "Solda la lit militan..." le ton té doné. I fo done le grin, dir sak la pa bon, é fé avanss in manièr voir la tèr kome nout gramoune l’amont anou. Maloya i rézone le tan lontan, le tan zordi.
Ti Fred, shantèr Maloya i viv koté Condé, la vni done la min, fé lantouraz pintad, èk in maloya doss vèy pa koman. Aprésa, Danyèl l’armèt, l’arbat Maloya tanpir ki pé, èk son bann zouar.
Naki di “Poésie agricole”, l’ot i di “Bitasion fonnkèr. Tout o santr, i done la minm shoz. Sak la niabou viv ansanm la tèr, i tonm poète à faire. La piosh èk sab, la trouss son stilo.
Bbj
Bitasyon Fonnkèr
La série de kabar Bitasyon Fonnkèr Danyèl Waro se poursuit : 5 juin à la Kaz Tibère au Maïdo et 12 juin à Bois-Rouge, Bellemène.
La dette française atteint 114% du PIB au premier trimestre, soit près de 48.800 euros par Français. De fait, des crédits initialement prévus « ne (…)
Mézami, mon bann dalon, mi panss zot i rapèl la mortalité, laba dann Moris, lo gran kiltirèl épi politik Dev Virashwamy ; li lé mor na pwin lontan (…)
Des associations de défense de l’environnement et des citoyens sinistrés ont annoncé avoir déposé un recours pour obliger le gouvernement à (…)
En 2021, 595kg de déchets par personne sont collectés à La Réunion, soit davantage que dans l’Hexagone (548 kg/pers.). La Réunion se situe au 29e (…)
Dan noute kiltir popilèr néna bonpé kozman pou dir sa la éspass dann tan lontan… Mi koné pa pou koué, mé mwin néna dan l’idé k’ni viv in pé an (…)
Le Parti socialiste reproche au Premier ministre, François Bayrou d’avoir refusé de déposer un projet de loi sur les retraites permettant au (…)
Le Syndicat des énergies renouvelables a appelé les députés à rejeter la proposition de loi sur la programmation énergétique.
Au séminaire du 17 mai 2025, consacré au centenaire de la naissance de Paul Vergès, le PCR avait organisé 3 débats : ne soyons pas esclave de (…)
Face à l’urgence climatique et sociale, seize associations citoyennes et environnementales de La Réunion unissent leurs voix pour interpeller les (…)
Tou-lé-zan, dann moi zanvié-févrié, Tikok i sa rod gèp ek son bann kamarad. Zot i tras dann piton, la savann, la ravine… partou, é, souvandéfoi, i (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)